Tập đoàn Masan (HoSE: MSN) tiếp tục khẳng định niềm tin vào tiềm năng tăng trưởng của CTCP The CrownX (CrownX) bằng việc nâng tỷ lệ sở hữu từ 84,9% lên 92,8%, theo báo cáo tài chính bán niên năm 2025. Động thái này không chỉ củng cố vị thế kiểm soát của Masan tại nền tảng bán lẻ và tiêu dùng hàng đầu Việt Nam mà còn nhấn mạnh chiến lược dài hạn nhằm tối ưu hóa giá trị tài sản trước kế hoạch niêm yết cổ phiếu (IPO) đang được mong đợi.
Lịch Sử Tăng Sở Hữu Và Chiến Lược Phát Triển
Đây không phải là lần đầu tiên Masan gia tăng cổ phần tại CrownX. Vào năm 2021, tập đoàn đã nâng tỷ lệ sở hữu từ 80,2% lên 84,9%, coi đây là cách sử dụng tối ưu nguồn tiền mặt dồi dào. Ban lãnh đạo Masan khi đó bày tỏ sự tự tin vào quỹ đạo lợi nhuận và tăng trưởng của CrownX, nền tảng được hình thành từ việc sáp nhập Masan Consumer Holdings (MCH) và WinCommerce (WCM). CrownX hiện là động lực chính đóng góp vào doanh thu và lợi nhuận của toàn tập đoàn, với vai trò trung tâm trong hệ sinh thái tiêu dùng – bán lẻ.
Việc tăng sở hữu mới nhất phản ánh cam kết lâu dài của Masan trong bối cảnh thị trường bán lẻ Việt Nam đang chứng kiến những thay đổi cấu trúc. CrownX không chỉ là một công ty con mà còn được đánh giá là “kỳ lân” (unicorn) với định giá lên đến gần 7 tỷ USD, dựa trên giao dịch huy động vốn năm 2021. Cụ thể, vào tháng 5/2021, CrownX đã phát hành 4.278.260 cổ phiếu, tương đương 5,5% vốn điều lệ, cho các nhà đầu tư nước ngoài bao gồm Alibaba, Thunbergia và Credit Suisse. Giao dịch này mang về 8.800 tỷ đồng (khoảng 400 triệu USD), khẳng định giá trị của công ty và mở đường cho các kế hoạch mở rộng toàn cầu.
Kết Quả Kinh Doanh Bán Niên 2025: Tăng Trưởng Ổn Định Giữa Thách Thức
Báo cáo tài chính 6 tháng đầu năm 2025 cho thấy CrownX duy trì đà tăng trưởng vững chắc, bất chấp những biến động trong ngành. Tổng doanh thu đạt 30.617 tỷ đồng, tăng 5,1% so với cùng kỳ năm trước, trong khi lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao (EBITDA) đạt 4.154 tỷ đồng, tăng 6,9%. Sự đóng góp từ hai trụ cột chính là MCH và WinCommerce đã tạo nên bức tranh kinh doanh đa dạng.
- Masan Consumer Holdings (MCH): Đơn vị này ghi nhận doanh thu 13.764 tỷ đồng và EBITDA 3.254 tỷ đồng, đều giảm nhẹ khoảng 1% so với cùng kỳ. Masan cho biết MCH đang đối mặt với thách thức ngắn hạn do các quy định thuế mới áp dụng cho hộ kinh doanh cá thể, dẫn đến gián đoạn tạm thời ở kênh phân phối truyền thống (GT) – nơi MCH chiếm tỷ trọng lớn. Ước tính, khoảng 30.000 hộ kinh doanh cá thể bị ảnh hưởng, buộc công ty phải điều chỉnh chiến lược để thích ứng với môi trường mới.
- WinCommerce (WCM): Là chủ sở hữu chuỗi bán lẻ WinMart, WinCommerce tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu với doanh thu 17.915 tỷ đồng, tăng 13,4%, và EBITDA 676 tỷ đồng, tăng ấn tượng 60,6%. Hiện tại, WinCommerce vận hành 4.146 cửa hàng trên toàn quốc, giữ vững danh hiệu nhà bán lẻ hiện đại có quy mô lớn nhất Việt Nam. Sự tăng trưởng này được hỗ trợ bởi chiến lược mở rộng mạng lưới và tối ưu hóa hoạt động, tận dụng nhu cầu tiêu dùng phục hồi sau đại dịch.
Những con số này không chỉ phản ánh sức bền của CrownX mà còn củng cố lý do Masan tiếp tục đầu tư sâu hơn vào nền tảng này.
Kế Hoạch IPO: Từ Cam Kết Đến Thực Tế
Masan đã ấp ủ ý định đưa CrownX lên sàn chứng khoán từ nhiều năm nay, coi đây là bước đi chiến lược để mở khóa giá trị và thu hút vốn quốc tế. Trong thỏa thuận huy động vốn năm 2021, Masan cam kết “nỗ lực tối đa” để thực hiện IPO trước ngày 11/6/2026, với khả năng gia hạn tối đa 1 năm. Nếu không đạt được, số cổ phần của nhà đầu tư ngoại sẽ được mua lại theo mức giá đã thỏa thuận, đảm bảo quyền lợi cho các bên.
Ban đầu, tập đoàn xem xét niêm yết tại các sàn lớn như New York, Hong Kong, Singapore hoặc Việt Nam. Tuy nhiên, tại Đại hội đồng cổ đông thường niên 2023, lãnh đạo Masan cho biết kế hoạch có thể bị lùi đến năm 2024 hoặc 2025 do điều kiện thị trường. Đến nay, thông tin về thương vụ vẫn tương đối kín tiếng, nhưng động thái tăng sở hữu gần đây có thể là tín hiệu chuẩn bị cho một IPO thành công.
Ngoài ra, Masan đang lên kế hoạch chuyển sàn niêm yết cho CTCP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer – UPCoM: MCH) sang HoSE trong năm 2025. Với vốn hóa khoảng 116.000 tỷ đồng (tính đến phiên giao dịch ngày 7/8/2025), MCH hiện có giá trị tương đương với chính Tập đoàn Masan, tạo nền tảng vững chắc cho các động thái chiến lược tiếp theo.
Triển Vọng Tương Lai Và Ý Nghĩa Chiến Lược
Việc Masan nâng sở hữu tại CrownX không chỉ là một giao dịch tài chính mà còn khẳng định tầm nhìn dài hạn trong ngành tiêu dùng – bán lẻ Việt Nam, nơi đang chứng kiến sự chuyển dịch từ kênh truyền thống sang hiện đại. Với định giá 7 tỷ USD và mạng lưới rộng lớn, CrownX được kỳ vọng sẽ trở thành biểu tượng cho sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam trên bản đồ toàn cầu.
Trong bối cảnh kinh tế phục hồi và cạnh tranh gay gắt từ các đối thủ quốc tế, Masan đang chứng minh khả năng thích ứng và dẫn dắt thị trường. Các nhà đầu tư sẽ tiếp tục theo dõi sát sao kế hoạch IPO của CrownX, dự kiến mang lại cơ hội mở rộng vốn và nâng tầm giá trị cho toàn tập đoàn.
