1. Tổng Quan: Tỷ Giá USD/VND Chạm Đỉnh Lịch Sử
Tỷ giá USD/VND vừa chạm mức cao kỷ lục 26.200 đồng/đô la trên thị trường liên ngân hàng, tăng 2,7% từ đầu năm 2025. Tin tức về thuế quan mới mà Mỹ dự kiến áp lên hàng hóa Việt Nam đang gây xáo trộn thị trường, làm dấy lên câu hỏi: Liệu tỷ giá sẽ tiếp tục tăng hay sớm ổn định? Bài viết này phân tích các yếu tố tác động đến tỷ giá và triển vọng trong thời gian tới.
2. Tiền Đồng: Áp Lực Nội Tại và Ngoại Lai
Tiền đồng yếu nhất khu vực
Trong khi chỉ số DXY (đo lường sức mạnh đồng USD) giảm hơn 10% trên thị trường quốc tế, tiền đồng Việt Nam lại mất giá 2,7% tính đến đầu tháng 7/2025, mạnh nhất trong khu vực. Xu hướng này không chỉ xuất phát từ thông tin thuế quan của Mỹ mà còn từ các vấn đề nội tại của nền kinh tế.
Cán cân thanh toán chịu áp lực
- Thâm hụt ròng: Quý 1/2025, Việt Nam ghi nhận thâm hụt cán cân thanh toán 1,7 tỷ USD, tăng so với mức 1,4 tỷ USD cùng kỳ năm 2024.
- Cán cân vãng lai suy yếu: Thặng dư giảm còn 3,9 tỷ USD (từ 5,2 tỷ USD), do xuất khẩu giảm và các doanh nghiệp FDI rút lợi nhuận mạnh.
- Dòng vốn tài chính rút ròng: Tổng cộng 3,5 tỷ USD vốn tài chính rời Việt Nam, với 0,9 tỷ USD từ đầu tư gián tiếp và 6,2 tỷ USD từ các khoản vay và trả nợ.
- Dự trữ ngoại hối thấp: Hiện chỉ còn khoảng 80 tỷ USD, tương đương 2,4 tháng nhập khẩu, thấp hơn mức khuyến nghị của IMF (3 tháng). Điều này hạn chế khả năng can thiệp tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
3. Thuế Quan Mỹ: Tác Động Lên Thặng Dư Thương Mại
Mỹ là thị trường xuất siêu lớn nhất của Việt Nam, với thặng dư thương mại đạt 27,3 tỷ USD trong quý 1/2025 (xuất khẩu 31,4 tỷ USD, nhập khẩu 4,1 tỷ USD). Tuy nhiên, thuế quan mới, đặc biệt với hàng hóa trung chuyển từ nước thứ ba, có thể làm giảm nguồn cung USD, đẩy tỷ giá tăng.
Tình hình hiện tại
Chi tiết về mức thuế vẫn chưa rõ ràng, khiến thị trường chờ đợi thông tin cụ thể, đặc biệt về cách các quốc gia như Ấn Độ, Indonesia hay Bangladesh bị ảnh hưởng.
Nếu thặng dư thương mại với Mỹ giảm, áp lực tỷ giá sẽ gia tăng, trong bối cảnh Việt Nam đang cạnh tranh thu hút FDI với các quốc gia khác.
3. Triển Vọng Tỷ Giá: Ánh Sáng Cuối Đường Hầm?
Ngắn hạn: Tác động từ thuế quan và FDI
Khi Mỹ công bố chi tiết thuế quan, bức tranh cạnh tranh FDI của Việt Nam sẽ rõ nét hơn. Trong 5 tháng đầu năm 2025, vốn FDI đăng ký đạt 18,4 tỷ USD (tăng 66,1%), nhưng giải ngân chỉ đạt 8,9 tỷ USD (tỷ lệ 48,4%, thấp hơn mức trung bình 66,3% của 2024).
Nếu mức thuế áp lên Việt Nam không quá bất lợi so với các đối thủ như Ấn Độ hay Indonesia, dòng vốn FDI giải ngân có thể tăng, bổ sung nguồn cung ngoại tệ và giảm áp lực lên tỷ giá.
Dài hạn: Chính sách tiền tệ toàn cầu
Chính sách thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump, kết hợp với khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất từ tháng 9/2025, có thể thu hẹp chênh lệch lãi suất giữa USD và tiền đồng.
Điều này sẽ làm chậm dòng vốn rút ra, đồng thời thu hút vốn ngoại chảy vào, tạo nền tảng ổn định tỷ giá vào cuối quý 3/2025.
5. Kết Luận và Khuyến Nghị
Tỷ giá USD/VND đang chịu áp lực từ thâm hụt cán cân thanh toán, dòng vốn rút ròng và lo ngại về thuế quan Mỹ. Tuy nhiên, triển vọng giải ngân FDI cải thiện và chính sách lãi suất toàn cầu thay đổi có thể giúp tỷ giá hạ nhiệt vào cuối quý 3/2025.
Khuyến nghị
Đối với Ngân hàng Nhà nước: Cần điều hành chính sách tiền tệ linh hoạt, cân bằng giữa ổn định tỷ giá và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Đối với nhà đầu tư: Theo dõi sát thông báo về thuế quan từ Mỹ và động thái của Fed để đưa ra quyết định đầu tư đúng đắn.
