Bối Cảnh Cảnh Báo
Trong phiên chất vấn tại Quốc hội ngày 19/6/2025, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh rằng tỷ lệ dư nợ tín dụng/GDP của Việt Nam đã đạt 134% vào cuối năm 2024, mức cao so với nhiều quốc gia khác. Theo bà Hồng, sự phụ thuộc quá mức vào vốn tín dụng ngân hàng đang đặt nền kinh tế trước nguy cơ rủi ro hệ thống.
Thống đốc cảnh báo rằng việc thúc đẩy tín dụng nóng có thể tạo ra sự tăng trưởng hào nhoáng trong ngắn hạn, thông qua việc đẩy giá tài sản và chứng khoán. Tuy nhiên, gánh nặng lạm phát sau đó sẽ tác động mạnh đến các doanh nghiệp nhỏ và người dân có thu nhập thấp, làm gia tăng bất bình đẳng kinh tế.
Tăng Trưởng Tín Dụng Kỷ Lục
Mức Tăng Đáng Báo Động
Theo thống kê mới nhất từ NHNN, tính đến cuối tháng 5/2025, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 6,52%, cao gấp 2,7 lần so với mức 2,41% cùng kỳ năm 2024. Trong 5 tháng đầu năm, dư nợ tín dụng đã tăng thêm hơn 1 triệu tỷ đồng, nâng tổng dư nợ lên hơn 16,6 triệu tỷ đồng. Đây là mức tăng trưởng kỷ lục trong 5 tháng đầu năm, phản ánh tốc độ bơm vốn mạnh mẽ vào nền kinh tế.
So Sánh Với Các Năm Trước
Để minh họa mức độ tăng trưởng này, năm 2024, tín dụng toàn nền kinh tế tăng 15,08%, tương đương 2,1 triệu tỷ đồng được bơm ra thị trường. Như vậy, chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, lượng tín dụng tăng thêm đã gần bằng một nửa cả năm 2024, cho thấy tốc độ tăng trưởng tín dụng đang ở mức báo động.
Mục Tiêu Và Chính Sách Tín Dụng Năm 2025
NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 ở mức 16%, tương ứng với việc bơm thêm ít nhất 2,5 triệu tỷ đồng để hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP trên 8%. Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết NHNN đã thông báo chỉ tiêu này từ đầu năm để các tổ chức tín dụng chủ động triển khai.
Với tốc độ tăng trưởng hiện tại, còn khoảng 1,6 triệu tỷ đồng dư địa tín dụng cho 7 tháng cuối năm. Một số chuyên gia dự báo tín dụng có thể đạt mức 17-18% nếu điều kiện kinh tế thuận lợi.
Rủi Ro Và Cảnh Báo Từ Chuyên Gia
Rủi Ro Hệ Thống
Chuyên gia Phan Duy Hưng từ VIS Rating cảnh báo rằng tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam đã đạt 138%, thuộc nhóm cao nhất thế giới. Mức đòn bẩy tín dụng này làm gia tăng nguy cơ nợ xấu, lạm phát và bong bóng tài sản, đe dọa sự ổn định của nền kinh tế. Nếu không được kiểm soát, các rủi ro này có thể dẫn đến khủng hoảng thanh khoản trong hệ thống ngân hàng.
Chất Lượng Tín Dụng Suy Giảm
Theo báo cáo từ SHS Research, tỷ lệ nợ xấu toàn ngành ngân hàng đã tăng lên 2,16%, cao hơn 18,5% so với cùng kỳ năm 2024. Đáng lo ngại, tỷ lệ bao phủ nợ xấu giảm còn 80%, cho thấy chi phí trích lập dự phòng không theo kịp tốc độ tăng nợ xấu. Báo cáo tài chính của 27 ngân hàng cho thấy tổng dư nợ xấu tăng 17% so với đầu năm 2024, trong đó nợ xấu nhóm 5 (nợ có khả năng mất vốn) tăng mạnh 39,3%.
Quan Điểm Của Thống Đốc Về Tăng Trưởng Bền Vững
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh rằng kinh nghiệm điều hành kinh tế vĩ mô cho thấy khó có thể đạt được cả hai mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững nếu tiếp tục phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng.
Bà đề xuất cần đa dạng hóa các nguồn vốn cho nền kinh tế, như phát triển thị trường vốn, trái phiếu và cổ phiếu, thay vì chỉ dựa vào ngân hàng. Đồng thời, bà lưu ý rằng các dự án lớn cần được đánh giá kỹ lưỡng về khả năng vay và trả nợ để tránh rủi ro.
Tác Động Của Lạm Phát
Lạm phát là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng. Khi giá trị tiền giảm, người vay phải trả nhiều hơn so với khoản vay ban đầu, đặc biệt với các khoản vay lãi suất cố định, làm tăng nguy cơ vỡ nợ. Lạm phát cũng có thể đẩy giá tài sản, đặc biệt là bất động sản và chứng khoán, tạo ra bong bóng tài sản với nguy cơ sụp đổ sau đó.
Kết Luận
Cảnh báo của Thống đốc Nguyễn Thị Hồng về tăng trưởng tín dụng nóng là hoàn toàn có cơ sở, trong bối cảnh tỷ lệ tín dụng/GDP đã đạt mức báo động 134%. Việc bơm hơn 1 triệu tỷ đồng chỉ trong 5 tháng đầu năm 2025, tương ứng tăng trưởng tín dụng 6,52%, cho thấy tốc độ mở rộng tín dụng đang vượt ngưỡng an toàn.
Để đảm bảo tăng trưởng kinh tế bền vững, NHNN và các cơ quan quản lý cần triển khai các biện pháp điều tiết kịp thời, kiểm soát chất lượng tín dụng và đa dạng hóa nguồn vốn. Nếu không, nền kinh tế có thể đối mặt với những hệ lụy nghiêm trọng, từ lạm phát gia tăng đến khủng hoảng tài chính, ảnh hưởng nặng nề đến các doanh nghiệp nhỏ và người dân có thu nhập thấp.
