Ngày 12/6/2025, đồng USD giảm mạnh xuống mức thấp nhất trong 3 năm, với Chỉ số Dollar Index chạm đáy kể từ tháng 3/2022, do áp lực từ các tuyên bố thuế quan của Tổng thống Donald Trump và dữ liệu lạm phát yếu hơn dự báo tại Mỹ. Mặc dù căng thẳng địa chính trị ở Trung Đông gia tăng, đồng USD – vốn được xem là “vịnh tránh bão” – không thể chống lại xu hướng giảm giá, phản ánh sự hoài nghi ngày càng lớn của giới đầu tư đối với các tài sản Mỹ.
Tuyên Bố Thuế Quan Của Trump Gây Áp Lực Lên Đồng USD
Chỉ số Dollar Index, đo sức mạnh của USD so với rổ 6 đồng tiền chủ chốt (euro, yen, bảng Anh, đô Canada, krona Thụy Điển, và franc Thụy Sĩ), giảm 0,6% trong phiên 12/6, đóng cửa tại 97,92 điểm, sau khi có lúc giảm tới 1% và xuyên thủng mức đáy cũ tháng 4/2025.
Nguyên nhân chính là tuyên bố của Tổng thống Trump rằng ông sẽ gửi thư thông báo mức thuế quan đơn phương áp lên các đối tác thương mại trong 1-2 tuần tới, trước khi lệnh tạm hoãn thuế quan 90 ngày (công bố ngày 9/4/2025) hết hạn vào 8/7/2025.
Tuyên bố này làm gia tăng bất định về chính sách thương mại, vốn đã khiến đồng USD mất giá gần 9,5% từ đầu năm 2025, theo dữ liệu từ MarketWatch. Nhà phân tích Derek Halpenny của MUFG nhận định với Financial Times:
Những phát biểu của Trump cho thấy căng thẳng thương mại có thể leo thang trước thời hạn hoãn thuế, đẩy áp lực lên đồng USD.
Lạm Phát Yếu và Kỳ Vọng Giảm Lãi Suất
Áp lực giảm giá đồng USD còn đến từ dữ liệu lạm phát yếu hơn dự báo tại Mỹ. Báo cáo của Bộ Lao động Mỹ ngày 12/6 cho thấy chỉ số giá nhà sản xuất (PPI) tháng 5 chỉ tăng 0,1% so với tháng trước, thấp hơn dự báo 0,2% của Dow Jones và sau khi giảm 0,2% trong tháng 4. Trước đó, báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ngày 11/6 cũng cho thấy lạm phát thấp hơn kỳ vọng. Các số liệu này cho thấy chính sách thuế quan của Trump chưa gây áp lực lạm phát rõ rệt, mở đường cho Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sớm giảm lãi suất.
Trên thị trường lãi suất tương lai, nhà giao dịch nâng xác suất Fed giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm trong tháng 9 lên 80%, với lần giảm thứ hai được dự báo vào tháng 10 thay vì tháng 12 như trước. Điều này càng gây áp lực lên đồng USD, khi lãi suất thấp làm giảm sức hấp dẫn của các tài sản định giá bằng USD.
Ngân Hàng Trung Ương Châu Âu và Sức Mạnh Đồng Euro
Đồng thời, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) tuần trước phát tín hiệu rằng chu kỳ cắt giảm lãi suất có thể sắp kết thúc, đẩy đồng euro tăng mạnh. Trong phiên 12/6, tỷ giá EUR/USD đạt mức cao nhất kể từ tháng 10/2021, với 1 euro đổi 1,16 USD. Sự mạnh lên của euro góp phần làm sâu sắc thêm đà giảm của Dollar Index, vốn có tỷ trọng lớn của euro trong rổ tiền tệ.
Tác Động Từ Chính Sách Ngân Sách và Địa Chính Trị
Ngoài thuế quan, kế hoạch ngân sách của Tổng thống Trump, hiện đang thảo luận tại Thượng viện, dự báo sẽ làm tăng thâm hụt ngân sách và nợ công Mỹ trong thập kỷ tới. Nhà kinh tế Vasileios Gkionakis của Aviva Investors nhận định: “Sự dịch chuyển khỏi chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ đang đẩy phần bù rủi ro Mỹ lên cao, gây áp lực mất giá lên đồng USD.” Điều này khiến nhà đầu tư hoài nghi về sức hấp dẫn dài hạn của các tài sản Mỹ.
Căng thẳng địa chính trị cũng đóng vai trò quan trọng. Sáng 13/6, Israel không kích vào cơ sở hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Iran, sau khi đàm phán hạt nhân Mỹ – Iran rơi vào bế tắc. Mỹ rút bớt nhân sự khỏi Trung Đông, khẳng định không tham gia cuộc tấn công. Thông thường, USD tăng giá trong các giai đoạn bất ổn địa chính trị, nhưng lần này, mối lo thuế quan và lạm phát yếu đã lấn át vai trò “vịnh tránh bão” của đồng bạc xanh.
Tác Động Đến Việt Nam
Sự giảm giá của đồng USD có thể mang lại lợi ích ngắn hạn cho Việt Nam, giúp giảm áp lực lên tỷ giá VND/USD và chi phí nhập khẩu. Tuy nhiên, với hạn chót thuế quan 8/7/2025, Việt Nam cần đẩy nhanh đàm phán với Mỹ để tránh mức thuế 46% hiện tại.
Các doanh nghiệp xuất khẩu như HPG, HSG, và MWG có thể đối mặt rủi ro nếu thuế quan tăng, nhưng nhóm bán lẻ và công nghệ như DGW, FPT vẫn hấp dẫn nhờ nhu cầu nội địa và xu hướng chuyển đổi số.
Kết Luận
Đồng USD rơi xuống đáy 3 năm do áp lực từ chính sách thuế quan của Tổng thống Trump, lạm phát yếu, và kỳ vọng Fed giảm lãi suất. Dù căng thẳng địa chính trị Trung Đông leo thang, vai trò “vịnh tránh bão” của USD bị lu mờ bởi bất định thương mại và tài chính Mỹ. Nhà đầu tư cần theo dõi sát diễn biến đàm phán thuế quan Việt Nam – Mỹ và các chỉ báo kinh tế toàn cầu, đồng thời cân nhắc cơ hội trong các cổ phiếu ít chịu ảnh hưởng thuế quan như ngân hàng, bán lẻ, và công nghệ, để tối ưu hóa danh mục đầu tư trong bối cảnh thị trường biến động.
