Ngành sản xuất Việt Nam ghi nhận tín hiệu tích cực trong tháng 5/2025 với Chỉ số Nhà Quản trị Mua hàng (PMI) tăng lên 49,8 điểm từ mức 45,6 điểm của tháng 4, theo báo cáo của S&P Global. Mặc dù vẫn dưới ngưỡng 50 điểm – ranh giới giữa mở rộng và thu hẹp – sự cải thiện này cho thấy sản lượng phục hồi nhờ ổn định chính sách thương mại toàn cầu. Tuy nhiên, đơn đặt hàng mới, đặc biệt là đơn hàng xuất khẩu, tiếp tục giảm mạnh, phản ánh áp lực từ nhu cầu quốc tế yếu và các rào cản thương mại.
PMI Tháng 5: Tăng Trưởng Sản Lượng, Nhưng Đơn Hàng Lao Dốc
Chỉ số PMI, được S&P Global tính toán dựa trên khảo sát khoảng 400 doanh nghiệp sản xuất từ ngày 12 đến 21/5/2025, phản ánh tình hình kinh doanh qua năm chỉ số thành phần: Đơn đặt hàng mới (30%), Sản lượng (25%), Việc làm (20%), Thời gian giao hàng của nhà cung cấp (15%, đảo chiều) và Tồn kho hàng mua (10%). Dữ liệu được điều chỉnh theo mùa để đảm bảo độ chính xác, cung cấp cái nhìn rõ nét cho doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách.
Sản Lượng Phục Hồi, Nhưng Đơn Hàng Giảm
Tháng 5 chứng kiến sản lượng ngành sản xuất tăng trở lại sau khi giảm trong tháng 4, nhờ sự ổn định của chính sách thuế quan Mỹ. Ông Andrew Harker, Giám đốc Kinh tế tại S&P Global Market Intelligence, nhận định:
“Sự ổn định hơn trong chính sách thuế quan của Mỹ đã thúc đẩy sản lượng tăng và cải thiện niềm tin kinh doanh.”
Đây là tín hiệu tích cực, cho thấy các doanh nghiệp đang dần thích nghi với môi trường thương mại toàn cầu.
Tuy nhiên, tổng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm, với đơn hàng xuất khẩu giảm mạnh hơn, phản ánh nhu cầu quốc tế yếu. Ông Harker nhấn mạnh:
“Các nhà sản xuất vẫn thận trọng trước tác động của thuế quan, dẫn đến sự sụt giảm đáng kể trong đơn hàng xuất khẩu, kéo theo tổng đơn hàng mới giảm.”
Điều này cho thấy ngành sản xuất Việt Nam vẫn chịu sức ép lớn từ thị trường toàn cầu.
Việc Làm và Tồn Kho
Việc làm trong ngành sản xuất tiếp tục giảm, nhưng tốc độ chậm hơn so với các tháng trước, cho thấy dấu hiệu của sự phục hồi. Các doanh nghiệp đang điều chỉnh nhân sự để phù hợp với nhu cầu sản xuất, đồng thời kỳ vọng vào triển vọng cải thiện trong tương lai.
Tồn kho hàng hóa đầu vào và thành phẩm giảm do các doanh nghiệp thận trọng trong quản lý chuỗi cung ứng, dù hoạt động mua hàng tăng nhẹ sau hai tháng suy giảm.
Áp Lực Chi Phí và Giá Bán
Chi Phí Đầu Vào Giảm
Lần đầu tiên trong gần hai năm, chi phí đầu vào giảm do nhu cầu yếu từ thị trường đầu ra. Ông Harker lưu ý:
“Chi phí đầu vào giảm là điểm sáng, giúp các nhà sản xuất cải thiện biên lợi nhuận trong ngắn hạn khi các nhà cung cấp buộc phải hạ giá.”
Điều này hỗ trợ các doanh nghiệp duy trì giá bán cạnh tranh.
Giá Bán Hàng Tiếp Tục Giảm
Tuy nhiên, giá bán hàng giảm nhẹ trong tháng 5, kéo dài chuỗi năm tháng giảm liên tiếp. Xu hướng này phản ánh áp lực cạnh tranh gia tăng trong bối cảnh các rào cản thương mại quốc tế.
Các doanh nghiệp cần tìm giải pháp sáng tạo trong quản trị chi phí và tối ưu hóa nguồn lực để đảm bảo lợi nhuận và dòng tiền.
Thách Thức Chuỗi Cung Ứng và Công Việc Tồn Đọng
Thời gian giao hàng của nhà cung cấp kéo dài do ách tắc giao thông, gây thêm khó khăn cho chuỗi cung ứng. Lượng công việc tồn đọng giảm, nhưng tốc độ chậm hơn so với các tháng trước, cho thấy triển vọng đơn hàng vẫn mong manh. Các doanh nghiệp cần xây dựng kịch bản ứng phó linh hoạt và nâng cao năng lực quản trị rủi ro để đảm bảo tiến độ sản xuất.
Triển Vọng Ngành Sản Xuất
Ông Andrew Harker nhấn mạnh:
“Khi bước vào giữa năm 2025, chính sách thuế quan của Mỹ sẽ là yếu tố then chốt ảnh hưởng đến ngành sản xuất Việt Nam.”
PMI dưới 50 điểm trong hai tháng liên tiếp cho thấy ngành vẫn đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt từ nhu cầu xuất khẩu yếu và bất ổn thương mại toàn cầu.
Trong bối cảnh này, PMI tiếp tục đóng vai trò “kim chỉ nam” giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược, quản lý rủi ro và tăng sức cạnh tranh. Ngành sản xuất cần đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, tối ưu chi phí và linh hoạt điều chỉnh để duy trì tăng trưởng bền vững.
Kết Luận
Dù PMI tháng 5/2025 ghi nhận sự khởi sắc với sản lượng tăng và chi phí đầu vào giảm, ngành sản xuất Việt Nam vẫn đối mặt với áp lực từ đơn hàng xuất khẩu giảm mạnh và bất ổn thương mại toàn cầu. Các doanh nghiệp cần tận dụng tín hiệu tích cực để củng cố năng lực cạnh tranh, đồng thời chuẩn bị cho những biến động trong nửa cuối năm 2025, khi chính sách thuế quan và nhu cầu quốc tế tiếp tục định hình triển vọng ngành.
