Trong bối cảnh các biện pháp phòng vệ thương mại ngày càng gia tăng, Tập đoàn Hòa Phát đã khẳng định vị thế dẫn đầu ngành thép Việt Nam bằng khả năng vượt qua các rào cản thuế quan từ những thị trường khắt khe như Mỹ và Liên minh châu Âu (EU). Thành công này không đến từ may mắn, mà là kết quả của chiến lược dài hạn với những “vũ khí” độc đáo được xây dựng bài bản qua nhiều năm. Bài viết phân tích các lợi thế cạnh tranh và chiến lược giúp Hòa Phát chinh phục các thị trường quốc tế.
Chiến Thắng Kép Trước Các Vụ Kiện Phòng Vệ Thương Mại
Hòa Phát đã ghi dấu ấn với những chiến thắng liên tiếp trong các vụ kiện phòng vệ thương mại, trong khi nhiều doanh nghiệp thép trong và ngoài nước phải đối mặt với mức thuế cao ngất ngưởng.
Thoát Thuế Tại Thị Trường Mỹ
Ngày 5/5/2025, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC) kết luận rằng các lô hàng ống thép hộp (LWRPT) của Hòa Phát được phép xuất khẩu vào Mỹ mà không chịu thuế chống bán phá giá. Hòa Phát đã chứng minh thành công rằng thép cuộn cán nóng (HRC) dùng sản xuất LWRPT có nguồn gốc từ Việt Nam, không liên quan đến Trung Quốc – quốc gia đang bị áp thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp nghiêm ngặt.
Trong bối cảnh DOC áp thuế chống bán phá giá sơ bộ từ 40% đến 88% lên các sản phẩm tôn mạ của nhiều doanh nghiệp Việt Nam khác, Hòa Phát được tham gia quy trình tự chứng nhận xuất xứ mà không cần đặt cọc ký quỹ. Điều này tạo thuận lợi lớn cho việc xuất khẩu ống thép vào thị trường Mỹ trong thời gian tới.
Thành Công Tại Liên Minh Châu Âu
Tháng 4/2025, Ủy ban châu Âu (EC) áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ nhiều quốc gia, bao gồm Việt Nam. Trong khi Formosa Hà Tĩnh và các doanh nghiệp Việt Nam khác chịu mức thuế 12,1%, Hòa Phát Dung Quất được hưởng mức thuế 0%. So với các quốc gia khác như Nhật Bản (6,9-31,8%) hay Ai Cập (12,8%), kết quả này khẳng định lợi thế vượt trội của Hòa Phát trên thị trường châu Âu.
Chuỗi Giá Trị Khép Kín: Nền Tảng Cạnh Tranh
Lợi thế cốt lõi của Hòa Phát nằm ở chuỗi giá trị khép kín, từ khâu nguyên liệu thô đến sản phẩm cuối cùng, giúp kiểm soát chi phí và đảm bảo chất lượng.
Làm Chủ Nguồn Nguyên Liệu
Hòa Phát giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu bằng cách đầu tư vào các mỏ quặng sắt. Tập đoàn sở hữu mỏ tại Hà Giang với trữ lượng 0,5 triệu tấn/năm và đã mua mỏ quặng sắt trữ lượng 320 triệu tấn.
Ngoài ra, hệ thống cảng biển trị giá 3.800 tỷ đồng và đội tàu vận chuyển 90.000 tấn giúp tối ưu hóa chi phí logistics, tạo thành bộ ba chiến lược: mỏ nguyên liệu – cảng biển – tàu vận chuyển.
Làm Chủ Công Nghệ Sản Xuất Thép Cán Nóng
Hòa Phát là doanh nghiệp Việt Nam duy nhất làm chủ công nghệ sản xuất thép cuộn cán nóng (HRC). Dây chuyền hiện đại do Danieli (Italia) cung cấp đã được các kỹ sư Hòa Phát vận hành thành thạo, sản xuất đa dạng mác thép chất lượng cao đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Đến tháng 3/2024, Hòa Phát đạt mốc 9 triệu tấn HRC, phục vụ các ngành ô tô, đóng tàu, cơ khí chế tạo và đồ gia dụng.
Năm 2023, sản phẩm HRC của Hòa Phát được cấp chứng nhận CE Marking, trở thành “giấy thông hành” để xuất khẩu sang EU, góp phần quan trọng vào việc không bị áp thuế chống bán phá giá tại thị trường này.
Chiến Lược Đầu Tư Và Tầm Nhìn Dài Hạn
Thành công của Hòa Phát là kết quả của chiến lược đầu tư bài bản và tầm nhìn xuyên suốt hơn một thập kỷ.
Đầu Tư Các Dự Án Trọng Điểm
Khu liên hợp gang thép Hòa Phát Dung Quất đã nâng công suất sản xuất HRC lên 3 triệu tấn/năm. Dự án Dung Quất 2, với vốn đầu tư 85.000 tỷ đồng và công suất 5,6 triệu tấn HRC/năm, đã hoàn thành giai đoạn đầu vào quý I/2025. Khi hoàn tất, tổng công suất HRC của Hòa Phát sẽ đạt gần 9 triệu tấn/năm, đưa công suất thép toàn tập đoàn lên 15 triệu tấn/năm.
Đa Dạng Hóa Sản Phẩm Và Thị Trường
Hòa Phát xuất khẩu thép sang 40 quốc gia, với doanh thu xuất khẩu chiếm 31% tổng doanh thu năm 2024, tăng mạnh từ 9% năm 2020. Tập đoàn cũng đầu tư sản xuất container với công suất 500.000 TEU/năm, sử dụng 1 triệu tấn HRC/năm từ Dung Quất 2. Lợi thế đặc biệt là khả năng tự sản xuất thép SPA-H kháng thời tiết, chiếm 55% giá thành container.
Minh Bạch Và Tuân Thủ: Chìa Khóa Thành Công
Hệ Thống Quản Lý Minh Bạch
Hòa Phát xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo chuẩn ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế. Trong các cuộc điều tra của Mỹ và EU, tập đoàn hợp tác chặt chẽ, cung cấp dữ liệu minh bạch, giúp củng cố vị thế trong các vụ kiện thương mại.
Tuân Thủ Quy Định Xuất Xứ
Hòa Phát đảm bảo nguồn nguyên liệu HRC sản xuất tại Dung Quất có xuất xứ Việt Nam, tuân thủ nghiêm ngặt quy định về xuất xứ hàng hóa. Điều này đã giúp tập đoàn vượt qua các cuộc điều tra chống lẩn tránh thuế của Mỹ.
Kết Quả Kinh Doanh Và Triển Vọng
Quý I/2025, Hòa Phát ghi nhận doanh thu 37.950 tỷ đồng, tăng 22% so với cùng kỳ, và lợi nhuận sau thuế 3.350 tỷ đồng, tăng 17%.
Tập đoàn hoàn thành 22,3% kế hoạch doanh thu và lợi nhuận cả năm. Với chiến lược vững chắc, Hòa Phát sẵn sàng đối mặt với làn sóng bảo hộ thương mại và mở rộng thị phần trong và ngoài nước.
Kết Luận
“Vũ khí bí mật” của Hòa Phát là sự kết hợp giữa chuỗi giá trị khép kín, công nghệ sản xuất hiện đại, đầu tư chiến lược và hệ thống quản lý minh bạch. Những yếu tố này không chỉ giúp Hòa Phát vượt qua rào cản thương mại từ Mỹ và EU mà còn khẳng định tiềm năng của ngành công nghiệp Việt Nam trên trường quốc tế. Với tầm nhìn dài hạn, Hòa Phát đang viết tiếp câu chuyện thành công, trở thành hình mẫu cho doanh nghiệp Việt vươn ra toàn cầu.
