Trong bối cảnh chính trị Mỹ đầy biến động, các giả thuyết về những thế lực đứng sau cựu Tổng thống Donald Trump tiếp tục là tâm điểm chú ý. Bài viết này phân tích sự phức tạp của quyền lực tài chính và chính trị xoay quanh Trump, đồng thời đánh giá vai trò của các nhóm lợi ích trong việc định hình chính sách của ông.

Mối Quan Hệ Giữa Trump và Fed: Cuộc Chiến Quyền Lực Tài Chính

Khác với truyền thống độc lập của ngân hàng trung ương, Trump liên tục công khai chỉ trích và thúc ép Fed cắt giảm lãi suất, đặc biệt khi triển khai các chính sách thuế quan bảo hộ. Trên nền tảng Truth Social vào tháng 3/2025, ông tuyên bố: “Fed cần giảm lãi suất để hỗ trợ nền kinh tế khi các biện pháp thuế quan bắt đầu tác động.”

Chủ tịch Fed Jerome Powell đã phản ứng thận trọng, nhấn mạnh rằng “mức độ bất ổn hiện nay đang ở mức cao bất thường” và lạm phát có dấu hiệu tăng trở lại. Dù Fed dự kiến cắt giảm lãi suất hai lần trong năm 2025, Powell khẳng định mọi quyết định sẽ dựa trên dữ liệu kinh tế, đặc biệt là tác động của các chính sách thuế quan.

Ý định kiểm soát Fed

Không dừng lại ở lời kêu gọi, Trump còn bày tỏ ý định gia tăng ảnh hưởng lên Fed, bao gồm các phát biểu từ Thượng nghị sĩ Mike Lee và tỷ phú Elon Musk, những người ủng hộ việc đặt Fed dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng thống. Nếu điều này trở thành hiện thực, đây sẽ là bước ngoặt lớn đối với hệ thống tài chính Mỹ, có thể làm lung lay niềm tin vào đồng USD và thị trường tài chính toàn cầu.

“Nhà Nước Ngầm”: Công Cụ Chính Trị Hay Thực Tế?

Khái niệm “nhà nước ngầm” (deep state) đã trở thành một phần quan trọng trong diễn ngôn của Trump kể từ chiến dịch tranh cử năm 2016. Ông mô tả đây là mạng lưới các quan chức chính phủ, cơ quan lập pháp và giới tinh hoa tìm cách cản trở chương trình nghị sự của mình. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng khái niệm này chủ yếu là công cụ chính trị để huy động sự ủng hộ từ cử tri.

Trong khi chỉ trích “nhà nước ngầm,” Trump cũng bị cho là đang xây dựng một hệ thống quyền lực riêng. Tạp chí Foreign Affairs nhận định Trump không nhằm xóa bỏ các cơ quan liên bang mà muốn “thuần hóa và vũ khí hóa” chúng để phục vụ mục tiêu chính trị, thông qua việc bổ nhiệm nhân sự trung thành và kiểm soát các cơ quan quan trọng như Bộ Tư pháp hay Bộ Tài chính.

Chiến Lược Kinh Tế và Địa Chính Trị

Trump theo đuổi chiến lược thuế quan mạnh mẽ nhằm bảo hộ nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, vào tháng 4/2025, kế hoạch áp thuế mới đã bị hoãn do phản ứng tiêu cực từ thị trường trái phiếu. Nhà đầu tư bán tháo trái phiếu Chính phủ Mỹ – vốn được coi là tài sản trú ẩn an toàn – buộc Bộ trưởng Tài chính phải can thiệp, thuyết phục Trump tạm dừng kế hoạch.

Chiến lược kinh tế của Trump gắn liền với tham vọng địa chính trị. Các cố vấn như Steve Bannon cho rằng chính sách “Nước Mỹ vĩ đại” không chỉ nhắm vào các đối thủ kinh tế như Trung Quốc, mà còn nhằm mở rộng ảnh hưởng Mỹ trên toàn bộ Tây bán cầu để củng cố vị thế siêu cường trong một thế giới đa cực. Tuy nhiên, tham vọng này đối mặt với nhiều thách thức từ phản ứng quốc tế đến áp lực nội bộ.

Nhóm Lợi Ích Đằng Sau Trump

Trump nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ giới tài chính, đặc biệt là Wall Street. Các chính sách của ông, như nới lỏng quy định về vốn và thúc đẩy sáp nhập doanh nghiệp, mang lại lợi ích lớn cho ngành ngân hàng. Một số nguồn tin cho rằng Trump có thể làm suy yếu Hiệp định Basel III – quy định yêu cầu các ngân hàng lớn dự phòng vốn để giảm rủi ro.

Bên cạnh đó, phong trào “Làm nước Mỹ vĩ đại trở lại” (MAGA) được hỗ trợ bởi các tổ chức tư tưởng bảo thủ như Heritage Foundation, Claremont Institute và Federalist Society. Những think tank này không chỉ định hình chính sách mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chiến lược dài hạn nhằm gia tăng ảnh hưởng của Mỹ trên toàn cầu.

Đánh Giá Thuyết Âm Mưu và “Bàn Tay Vô Hình”

Khái niệm “bàn tay vô hình” của Adam Smith thường bị diễn giải sai lệch để ám chỉ một thế lực bí ẩn kiểm soát kinh tế và chính trị. Thực tế, hệ thống tài chính toàn cầu chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố: chính phủ, ngân hàng trung ương, định chế tài chính, nhà đầu tư và tâm lý thị trường. Không có bằng chứng khoa học cho thấy một nhóm duy nhất thao túng toàn bộ hệ thống.

Việc Trump hoãn áp thuế do áp lực từ thị trường trái phiếu minh chứng rằng ngay cả một tổng thống quyền lực cũng không thể bỏ qua thực tế thị trường. Các cơ chế minh bạch, như giám sát của Quốc hội và công chúng, cũng đảm bảo rằng không ai có thể hoàn toàn kiểm soát hệ thống tài chính.

Kết Luận