Phân Tích Khoản Lỗ Kỷ Lục Của Cục Dự Trữ Liên Bang Mỹ Trong Hai Năm Liên Tiếp Và Giải Pháp Giảm Thiểu Trong Tương Lai

ỔNG QUAN VỀ KHOẢN LỖ KỶ LỤC

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) vừa công bố báo cáo tài chính năm 2024, ghi nhận khoản lỗ hoạt động lên tới 77,6 tỷ USD, đánh dấu năm thứ hai liên tiếp cơ quan này rơi vào tình trạng thua lỗ. Trước đó, năm 2023, Fed đã chịu khoản lỗ kỷ lục 114,3 tỷ USD, đưa tổng mức lỗ trong hai năm lên gần 192 tỷ USD – một con số chưa từng có trong lịch sử hoạt động của ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới.

Báo cáo được kiểm toán đầy đủ và công bố vào ngày 21/3/2025, cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình hình tài chính mà Fed đang đối mặt.

NGUYÊN NHÂN DẪN ĐẾN THUA LỖ

Khoản lỗ của Fed là kết quả của hai giai đoạn chính sách đối lập trong những năm qua.

• Giai đoạn 1: Trong đại dịch COVID-19 (2020-2021), Fed đã mua vào lượng lớn trái phiếu chính phủ và chứng khoán đảm bảo bằng tài sản thế chấp (MBS) nhằm bơm thanh khoản vào nền kinh tế. Khi đó, lãi suất được duy trì ở mức gần 0%, giúp Fed tích lũy tài sản với lợi suất thấp.

• Giai đoạn 2: Khi lạm phát tăng vọt vào năm 2022, Fed buộc phải thắt chặt chính sách tiền tệ, nâng lãi suất liên tục 11 lần từ tháng 3/2022 đến tháng 7/2023, đưa lãi suất tham chiếu lên mức cao nhất trong hơn hai thập kỷ (hiện tại là 4,25-4,5%).

Sự tăng mạnh này đã làm thay đổi cấu trúc tài chính của Fed: chi phí trả lãi cho các khoản tiền gửi của ngân hàng thương mại tại Fed vượt xa thu nhập từ danh mục tài sản.

Cụ thể, cuối năm 2023, Fed trả lãi suất 4,4% cho 3.400 tỷ USD tiền gửi, trong khi lợi suất từ danh mục tài sản 6.800 tỷ USD (chủ yếu là trái phiếu và MBS) chỉ đạt 2,6%. Chênh lệch âm 1,8% trên quy mô hàng nghìn tỷ USD đã tạo ra khoản lỗ đáng kể, như phân tích từ Wall Street Journal và Morgan Stanley chỉ ra.

CƠ CHẾ TÀI CHÍNH ĐẶC THÙ CỦA FED

Không giống các tổ chức tài chính thông thường, Fed không đặt mục tiêu lợi nhuận làm trọng tâm. Nhiệm vụ chính của Fed là duy trì lạm phát ổn định (mục tiêu 2%) và đảm bảo thị trường lao động bền vững.

Do đó, khoản lỗ không ảnh hưởng đến khả năng hoạt động của Fed, và cơ quan này không cần hỗ trợ tài chính từ Bộ Tài chính Mỹ.

Fed hoạt động độc lập, không nhận ngân sách từ Quốc hội, và có khả năng tạo tiền thông qua phát hành USD. Khi thua lỗ, Fed ghi nhận một “tài sản hoãn dụng” (deferred asset) trên bảng cân đối kế toán, dự kiến sẽ được bù đắp từ lợi nhuận tương lai.

Trong giai đoạn 2012-2021, Fed từng chuyển hơn 870 tỷ USD lợi nhuận về Bộ Tài chính Mỹ, nhưng hiện tại, dòng tiền này đã tạm dừng.

TRIỂN VỌNG TƯƠNG LAI

Theo dự báo của Fed New York, nếu lãi suất ngắn hạn duy trì trên 4%, Fed có thể tiếp tục lỗ trong năm 2025.

Tuy nhiên, các chuyên gia từ Morgan Stanley nhận định rằng Fed sẽ trở lại trạng thái có lãi trong vài năm tới, dù thời điểm chính xác phụ thuộc vào diễn biến lãi suất và lạm phát.

Trong cuộc họp chính sách gần đây, Fed quyết định giữ lãi suất ở mức 4,25-4,5%, thể hiện sự thận trọng trước áp lực lạm phát vẫn cao hơn mục tiêu.

Morgan Stanley dự báo đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên có thể diễn ra vào tháng 6/2025, thay vì tháng 3 như kỳ vọng trước đó, phản ánh sự đánh giá lại của thị trường về chính sách tiền tệ.

Seth Carpenter, kinh tế trưởng tại Morgan Stanley, nhận định:

“Fed đang tiến gần điểm hòa vốn. Việc quay lại trạng thái có lãi là chắc chắn, nhưng có lẽ phải mất vài năm nữa.”

GIẢI PHÁP GIẢM THIỂU KHOẢN LỖ TRONG TƯƠNG LAI

Để giảm thiểu rủi ro thua lỗ và tăng cường hiệu quả chính sách, Fed có thể xem xét các biện pháp sau:

• Điều chỉnh lãi suất thận trọng: Cân nhắc kỹ lưỡng thời điểm và mức độ cắt giảm lãi suất để cân bằng chi phí trả lãi và thu nhập từ tài sản, tránh gây áp lực thêm lên bảng cân đối kế toán.

• Tối ưu hóa danh mục đầu tư: Điều chỉnh danh mục trái phiếu và MBS, tập trung vào các tài sản ít nhạy cảm với biến động lãi suất, nhằm tăng lợi suất trung bình.

• Quản lý bảng cân đối kế toán: Tiếp tục chương trình thắt chặt định lượng (quantitative tightening) một cách linh hoạt, giảm quy mô tài sản để hạn chế chênh lệch lợi suất âm.

• Cải thiện dự báo kinh tế: Áp dụng công nghệ tiên tiến như học máy (machine learning) và phân tích dữ liệu thời gian thực để dự đoán chính xác hơn về lạm phát, tăng trưởng GDP và thị trường lao động, từ đó đưa ra quyết định lãi suất phù hợp.

• Tăng cường truyền thông: Cung cấp thông tin rõ ràng về định hướng chính sách, giúp định hình kỳ vọng thị trường và giảm biến động không cần thiết.

KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH

Khoản lỗ kỷ lục trong hai năm liên tiếp của Fed là minh chứng cho những thách thức lớn trong việc điều hành chính sách tiền tệ giữa bối cảnh kinh tế biến động.

Dù không ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của Fed, tình trạng này làm gia tăng thâm hụt ngân sách liên bang Mỹ, vốn đang chịu áp lực từ nợ công cao kỷ lục.

Hiện tượng này cũng đặt ra câu hỏi về hiệu quả lâu dài của các biện pháp kích thích kinh tế quy mô lớn, như mua tài sản trong đại dịch.

Khi Fed tiếp tục cân bằng giữa ổn định lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng, việc tìm ra chiến lược tối ưu để giảm thiểu lỗ và duy trì uy tín tài chính sẽ là một bài toán phức tạp nhưng cần thiết trong thời gian tới.