Năm 2025 hứa hẹn sẽ là một năm sôi động với kế hoạch tăng vốn đầu tư công thêm hơn 120.000 tỷ đồng so với năm 2024, nâng tổng số vốn lên 790.727 tỷ đồng, chiếm khoảng 31% tổng chi ngân sách nhà nước. Đây vừa là cơ hội vàng cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực xây dựng, vật liệu xây dựng và thép, vừa là thách thức lớn đối với các bộ, ngành, địa phương trong việc đảm bảo tiến độ giải ngân vốn.
I. Tiến độ giải ngân đầu tư công năm 2024: Chưa đạt kỳ vọng
Theo Bộ Tài chính, tính đến ngày 31/12/2024, tổng vốn đầu tư công đã giải ngân trên toàn quốc đạt hơn 529.632 tỷ đồng, tương đương 70,24% kế hoạch và 77,55% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.
Dù đây là con số đáng kể, nhưng so với năm 2023 (73,5% kế hoạch, 81,87% kế hoạch giao), tỷ lệ giải ngân năm 2024 vẫn thấp hơn, cho thấy tiến độ vẫn chưa đạt kỳ vọng.
Một số bộ, ngành và địa phương có tỷ lệ giải ngân ấn tượng, trong đó:
-
Đài Truyền hình Việt Nam, Ngân hàng Chính sách Xã hội đạt 100% kế hoạch.
-
Bắc Kạn (91,32%), Bình Định (91,19%), Nghệ An (90,59%) đều thuộc nhóm dẫn đầu.
Tuy nhiên, 30 bộ, ngành và 26 địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn mức trung bình, đặc biệt TP. HCM chỉ đạt hơn 51%, kéo giảm hiệu suất chung của cả nước.
II. Kế hoạch đầu tư công 2025: Áp lực lớn lên tiến độ giải ngân
Trong năm 2025, Chính phủ đặt mục tiêu tổng vốn đầu tư công lên tới 790.727 tỷ đồng, tăng hơn 120.000 tỷ đồng so với năm 2024, chiếm khoảng 31% tổng chi ngân sách nhà nước.
Điều này tạo áp lực lớn lên các bộ, ngành và địa phương trong việc triển khai dự án đúng tiến độ, tránh tình trạng tồn đọng vốn như năm 2024.
Trước tình hình này, Chính phủ đã đưa ra các giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân, bao gồm:
-
Tăng cường giám sát các dự án trọng điểm.
-
Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng, xử lý các vướng mắc pháp lý.
-
Đơn giản hóa thủ tục đấu thầu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận vốn nhanh chóng.
III. Cơ Hội Cho Các Ngành Trọng Điểm
Sự gia tăng đầu tư công trong năm 2025 không chỉ là động lực thúc đẩy kinh tế mà còn mở ra cơ hội lớn cho các ngành liên quan. Dưới đây là ba lĩnh vực được dự báo sẽ hưởng lợi chính:
3.1. Ngành Xây Dựng: Động Lực Từ Các Dự Án Hạ Tầng Lớn
Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán VPS, năm 2025 sẽ là cột mốc quan trọng với hàng loạt dự án hạ tầng giao thông lớn được triển khai:
-
Cao tốc Bắc – Nam giai đoạn 2 (721 km, 12 dự án thành phần) đã hoàn thành 60,8% giá trị hợp đồng. Công tác giải phóng mặt bằng đạt 99,96%, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ thi công.
-
Cao tốc Bắc – Nam phía Tây dài 1.200 km, đi qua 23 tỉnh, thành phố sẽ tiếp tục được triển khai.
-
Đoạn Gia Nghĩa – Chơn Thành (128,8 km, vốn đầu tư 25.540 tỷ đồng) sẽ kết nối Tây Nguyên với Đông Nam Bộ, thúc đẩy phát triển kinh tế vùng.
Ngoài ra, các dự án đường sắt, cảng biển, sân bay quốc tế cũng nằm trong danh sách đầu tư ưu tiên.
Các doanh nghiệp xây dựng như CTD, VCG, LCG, và HHV được dự báo sẽ hưởng lợi lớn từ xu hướng này, nhờ vị thế sẵn có trong các dự án hạ tầng trọng điểm.
3.2. Ngành Vật Liệu Xây Dựng: Nhu Cầu Tăng Cao
Bộ Xây dựng ước tính các dự án hạ tầng trọng điểm sẽ tiêu thụ khoảng 21,5 triệu m3 vật liệu xây dựng và đá trong giai đoạn 2023-2025. Riêng tại TP. HCM, ba dự án lớn đang được triển khai đồng bộ, góp phần thúc đẩy nhu cầu vật liệu:
- Đường Vành đai 3: Đã hoàn thành 30% và dự kiến đạt 75% tiến độ trong năm 2025.
- Cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu: Hoàn tất giải phóng mặt bằng vào tháng 1/2025 và đẩy nhanh thi công.
- Sân bay Quốc tế Long Thành: Mục tiêu cơ bản hoàn thành vào cuối năm 2025.
Các doanh nghiệp như KSB, VLB, và HT1 được kỳ vọng sẽ tận dụng tốt cơ hội này để gia tăng doanh thu và thị phần.
3.3. Ngành Thép: Cơ Hội Từ Các Công Trình Quy Mô Lớn
Ngành thép cũng đứng trước triển vọng sáng nhờ các dự án lớn như sân bay Long Thành, cảng quốc tế Cần Giờ, đường Vành đai 3 và cao tốc Bắc – Nam. Đặc biệt, dự án đường sắt cao tốc Bắc – Nam, được Quốc hội thông qua ngày 30/11/2024, dự kiến tiêu thụ khoảng 6 triệu tấn thép các loại, mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp thép.
HPG và TVN là hai cái tên nổi bật được dự báo sẽ tăng sản lượng và cải thiện biên lợi nhuận nhờ nhu cầu thép tăng mạnh trong giai đoạn 2024-2025.
IV. Thách Thức Cần Đối Mặt
Dù triển vọng tích cực, nhóm cổ phiếu đầu tư công vẫn đối diện với không ít rủi ro:
- Chậm trễ trong thủ tục pháp lý: Tiến độ giải phóng mặt bằng và đấu thầu vẫn là điểm nghẽn của nhiều dự án, ảnh hưởng đến kế hoạch triển khai.
- Nguồn cung vật liệu không ổn định: Nếu nhu cầu tăng đột biến, nguồn cung đá, xi măng và thép có nguy cơ thiếu hụt, gây áp lực lên giá cả và tiến độ.
- Rủi ro kinh tế vĩ mô: Biến động lãi suất, tỷ giá đồng VND và lạm phát có thể tác động đến khả năng huy động vốn cho các dự án.
