Ngày 10/02/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ công bố mức thuế 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, vượt xa mức thuế kim loại hiện hành. Ông cũng tuyên bố rằng, trong ngày 11 – 12/02, sẽ có thông báo về mức thuế đối ứng tương đương với mức mà các đối tác thương mại áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, có hiệu lực gần như ngay lập tức
1. Phản Ứng Ngay Lập Tức Trên Thị Trường
Dù các chi tiết của động thái mới vẫn chưa được công bố chính thức, phát ngôn về thuế áp lên ngành thép của ông Trump lập tức làm tổn hại đến giá cổ phiếu. Tính đến kết phiên chiều 10/02, các mã cổ phiếu chủ chốt như:
- HPG (Tập đoàn Hòa Phát): giảm 4,7%.
- HSG (Tập đoàn Hoa Sen): lao dốc khoảng 4.5%.
- NKG (Thép Nam Kim): giảm 3.6%.
- Cùng với các mã khác như SMC giảm cận sàn, TLH đi xuống 2,7%,…
Đáng chú ý, bộ 3 HPG, HSG, NKG đều nằm trong top 10 cổ phiếu bị khối ngoại bán ròng mạnh nhất. Cụ thể, cổ phiếu HPG của Tập đoàn Hòa Phát với khối rút ra đạt 53,9 tỷ đồng; cổ phiếu HSG của Tập đoàn Hoa Sen với 18,5 tỷ đồng; và cổ phiếu NKG của Thép Nam Kim với 18,3 tỷ đồng. Là cổ phiếu có vốn hóa lớn, sự sụt giảm của HPG đã kéo chỉ số VN-Index xuống 0,93 điểm.
Nguồn: Wichat
2. Việt Nam – Một Trong Nguồn Cung Thép Lớn Cho Hoa Kỳ
Theo dữ liệu từ Viện Sắt Thép Hoa Kỳ, Việt Nam hiện nằm trong nhóm năm nước xuất khẩu thép lớn nhất sang thị trường Mỹ, sau Canada, Brazil, Mexico và Hàn Quốc. Điều này cho thấy, dù doanh thu xuất khẩu của các doanh nghiệp thép Việt Nam từ thị trường Mỹ chiếm tỷ lệ khiêm tốn (khoảng 1,5-3,0% tổng doanh thu đối với HPG), thì bất kỳ biện pháp bảo hộ thương mại nào của Mỹ cũng có khả năng tác động đáng kể đến ngành công nghiệp này.
Nguồn: Viện Sắt Thép Mỹ
3. Đánh Giá Tác Động Theo Quan Điểm Của ACBS
Chứng khoán ACB (ACBS) đánh giá rằng CTCP Tập đoàn Hòa Phát (HPG) chịu ảnh hưởng trực tiếp từ chính sách thuế mới khá hạn chế, do tỷ trọng xuất khẩu chiếm khoảng 30% tổng doanh thu của công ty, trong đó doanh thu xuất khẩu sang Mỹ chỉ chiếm 5-10%. Như vậy, doanh thu từ thị trường Mỹ chỉ góp khoảng 1,5-3,0% tổng doanh thu của HPG.
Tuy nhiên, Hòa Phát có thể chịu tác động gián tiếp khi các đối tác tiêu thụ thép cuộn cán nóng của công ty – cụ thể là CTCP Tập đoàn Hoa Sen (HSG) và CTCP Thép Nam Kim (NKG) – gặp khó khăn do áp lực thuế quan. Đặc biệt, với sản phẩm tôn mạ, ACBS nhận định NKG sẽ bị ảnh hưởng nặng hơn do thị phần xuất khẩu sang Mỹ của NKG chiếm từ 40-60% doanh thu, so với 15-20% ở HSG.
4. Tác Động Đối Với Các Doanh Nghiệp Khác Trong Ngành
- Trên thị trường nội địa: HSG và NKG hiện được hưởng lợi từ chính sách áp thuế chống bán phá giá đối với tôn mạ nhập khẩu từ Trung Quốc và Hàn Quốc. Tuy nhiên, nếu Việt Nam áp dụng thuế chống bán phá giá đối với HRC nhập khẩu từ Trung Quốc, Ấn Độ trong tương lai, thì cả hai doanh nghiệp này có thể gặp áp lực tiêu cực.
- Đối với Tôn Đông Á (GDA): Ước tính từ VCBS cho thấy thị trường tiêu thụ của Tôn Đông Á chủ yếu tập trung ở EU và Mỹ (chiếm gần 80%). Việc áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại sẽ ảnh hưởng mạnh đến khả năng xuất khẩu của Tôn Đông Á. Hơn nữa, rủi ro của Tôn Đông Á còn đến từ việc tiêu thụ quá tập trung vào các thị trường này và duy trì tỷ trọng xuất khẩu quá cao (trên 65% tiêu thụ tôn mạ từ kênh xuất khẩu so với mức 40-50% của HSG và NKG).
5. Kết Luận
Chính sách thuế mới của Tổng thống Trump đánh dấu bước leo thang trong cải tổ thương mại của Mỹ và có thể gây ra làn sóng áp lực bán tháo trên thị trường cổ phiếu ngành thép Việt Nam. Mặc dù tác động trực tiếp đối với HPG được đánh giá ở mức hạn chế do tỷ trọng xuất khẩu thấp, nhưng các doanh nghiệp như HSG, NKG và Tôn Đông Á sẽ phải đối mặt với rủi ro từ việc giảm sút nhu cầu mua hàng do thuế quan. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp cần chủ động điều chỉnh chiến lược kinh doanh và đa dạng hóa kênh xuất khẩu để giảm thiểu rủi ro từ những biến động không lường trước của thị trường quốc tế.
