Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, các doanh nghiệp Việt như Vingroup, Hòa Phát, Đèo Cả, và FECON đang tiên phong đề xuất các dự án metro tỷ USD tại TP. HCM. Những động thái này không chỉ thể hiện tham vọng làm chủ công nghệ, thoát bóng phụ thuộc vào nhà thầu ngoại, mà còn đánh dấu một bước ngoặt chiến lược trong việc định vị kinh tế tư nhân Việt Nam trên bản đồ hạ tầng giao thông đô thị.
Động Lực Từ Nghị Quyết 68: Kinh Tế Tư Nhân Lên Ngôi
Nghị quyết 68 của Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân đã tạo cú hích mạnh mẽ, thúc đẩy các doanh nghiệp lớn tại Việt Nam tham gia vào các dự án hạ tầng giao thông quy mô. Tại TP. HCM, tâm điểm của các đề xuất là tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) và các tuyến metro liên kết vùng như Thủ Thiêm – Long Thành hay Bình Dương – Suối Tiên.
Đèo Cả: Tiên Phong Với Công Nghệ TBM
Tập đoàn Đèo Cả đã gửi văn bản chính thức đến UBND TP. HCM, đề xuất thực hiện tuyến metro số 2 cùng các dự án metro khác. Liên danh nhà đầu tư bao gồm Đèo Cả, FECON (HoSE: FCN), PowerChina (Trung Quốc), và SUCG cam kết sử dụng máy khoan hầm TBM hiện đại, cùng đội ngũ kỹ sư được đào tạo bài bản.
Điểm nhấn của đề xuất là kiến nghị áp dụng cơ chế đặc thù theo Nghị quyết 188 để được chỉ định thầu. Điều này không chỉ giúp đẩy nhanh tiến độ mà còn khẳng định năng lực quản lý dự án của doanh nghiệp nội. Với kinh nghiệm thi công các công trình giao thông trọng điểm, Đèo Cả đang cho thấy tham vọng dẫn đầu trong lĩnh vực metro.
Hòa Phát Và Liên Danh DCH: Đầu Tư Hàng Tỷ USD
Liên danh DCH, bao gồm Tập đoàn Đại Dũng, Tổng Công ty Xây dựng số 1 (CC1), và Tập đoàn Hòa Phát (HoSE: HPG), đã đề xuất một kế hoạch đầy tham vọng với tổng vốn đầu tư lên đến 184.000 tỷ đồng (khoảng 7,6 tỷ USD).
Các dự án bao gồm tuyến metro số 2, tuyến Thủ Thiêm – Long Thành, và tuyến Bình Dương – Suối Tiên. Hòa Phát, vốn nổi tiếng trong ngành thép, đang mở rộng sang lĩnh vực hạ tầng, cho thấy chiến lược đa dạng hóa và tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp tư nhân hàng đầu Việt Nam.
Sun Group: Tích Hợp Metro Với Đường Ven Sông
Tập đoàn Sun Group mang đến một góc nhìn mới với đề xuất đầu tư tuyến đường ven sông Sài Gòn dài 40 km, quy mô 8-10 làn xe, kết hợp một tuyến metro hoặc tramway đi qua Củ Chi.
Dự án này không chỉ giải quyết bài toán giao thông mà còn thúc đẩy phát triển kinh tế và du lịch khu vực phía Tây Bắc TP. HCM. Với kinh nghiệm trong các dự án bất động sản và du lịch cao cấp, Sun Group đang chứng minh khả năng tích hợp hạ tầng giao thông với các giá trị kinh tế bền vững.
THACO: Cam Kết Đầu Tư 5,4 Tỷ USD
Tập đoàn Trường Hải (THACO) đề xuất đầu tư hai tuyến metro với tổng vốn 5,4 tỷ USD, bao gồm đoạn Tham Lương – Bến Thành (thuộc metro số 2) và tuyến Thủ Thiêm – Long Thành.
THACO cam kết thực hiện theo hình thức tổng thầu EPC hoặc đầu tư trực tiếp, đồng thời đảm bảo không làm chậm tiến độ dự án. Sự nghiêm túc của THACO trong việc nghiên cứu và triển khai cho thấy quyết tâm của doanh nghiệp tư nhân trong việc góp phần xây dựng hạ tầng hiện đại.
Vingroup: Tuyến Metro Cần Giờ Tự Chủ Vốn
Tập đoàn Vingroup (HoSE: VIC) của tỷ phú Phạm Nhật Vượng tiếp tục khẳng định vị thế với đề xuất nghiên cứu tuyến metro nối trung tâm TP. HCM đến khu đô thị lấn biển Cần Giờ.
Điểm nổi bật là Vingroup cam kết sử dụng nguồn vốn tự cân đối, không phụ thuộc vào ngân sách thành phố. Với năng lực tài chính mạnh mẽ và kinh nghiệm trong các dự án bất động sản quy mô lớn, Vingroup đang đặt nền móng cho một dự án hạ tầng mang tính biểu tượng.
Thoát Bóng Công Nghệ Ngoại: Khát Vọng Làm Chủ Công Nghệ
Theo PGS.TS Trần Chủng, Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI), các dự án metro tại TP. HCM từ lâu phụ thuộc vào công nghệ và thiết bị từ nhà thầu nước ngoài. Tuy nhiên, sự tham gia của các doanh nghiệp Việt đang thay đổi cục diện.
Làm Chủ Công Nghệ TBM: Bước Đột Phá
Các doanh nghiệp như FECON và Sông Đà đã tích lũy kinh nghiệm qua vai trò nhà thầu phụ trong các dự án hầm metro.
Tập đoàn Đèo Cả đi đầu với việc đầu tư máy khoan hầm TBM và đào tạo đội ngũ kỹ sư ở nước ngoài. Việc sở hữu công nghệ TBM không chỉ giúp giảm chi phí mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh, đưa doanh nghiệp Việt tiến gần hơn đến mục tiêu làm chủ công nghệ metro.
Rút Ngắn Tiến Độ, Tăng Hiệu Quả
PGS.TS Trần Chủng nhận định rằng sự tham gia của các doanh nghiệp tư nhân có thể rút ngắn thời gian thi công metro xuống còn 5 năm, so với 10-20 năm của các dự án trước đây.
Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn giúp TP. HCM nhanh chóng hoàn thiện mạng lưới giao thông đô thị, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người dân.
Tầm Nhìn Chiến Lược Của Doanh Nghiệp Việt
Sự tham gia của các doanh nghiệp Việt không chỉ dừng ở việc thi công mà còn thể hiện khát vọng làm chủ công nghệ và quản lý dự án. Những cái tên như Vingroup, Hòa Phát, Đèo Cả, và FECON đang chứng minh rằng doanh nghiệp nội địa hoàn toàn có thể dẫn dắt các dự án hạ tầng quy mô lớn, cạnh tranh sòng phẳng với các nhà thầu quốc tế.
Kết Luận: Doanh Nghiệp Việt Định Hình Tương Lai Giao Thông Đô Thị
Với góc nhìn của một nhà báo kinh tế, tôi nhận thấy các đề xuất đầu tư metro tỷ USD tại TP. HCM từ Vingroup, Hòa Phát, Đèo Cả, FECON, và THACO không chỉ là những bước đi kinh doanh mà còn là tuyên ngôn về năng lực và khát vọng của doanh nghiệp Việt. Việc làm chủ công nghệ TBM, rút ngắn tiến độ thi công, và sử dụng nguồn vốn tự chủ cho thấy các doanh nghiệp này đang viết lại câu chuyện phát triển hạ tầng giao thông, đưa TP. HCM tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành một đô thị thông minh, hiện đại.
Những dự án này không chỉ cải thiện giao thông mà còn tạo động lực mạnh mẽ cho kinh tế, du lịch, và chất lượng sống của người dân. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, sự trỗi dậy của các doanh nghiệp Việt trong lĩnh vực metro là minh chứng cho sức mạnh nội tại và tầm nhìn chiến lược, hứa hẹn đưa Việt Nam vươn xa trên bản đồ hạ tầng giao thông thế giới.
