Bối Cảnh và Tầm Quan Trọng của Việc Nâng Hạng Thị Trường
Chiều ngày 17/7/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có buổi tiếp ông Gerald Toledano, thành viên Ban Điều hành kiêm Giám đốc mảng sản phẩm cổ phiếu và đa tài sản toàn cầu của FTSE Russell – một công ty thuộc Tập đoàn Sở Giao dịch Chứng khoán London (LSEG). Chuyến thăm của ông Toledano và đoàn công tác nhằm tìm hiểu sâu hơn về thị trường vốn Việt Nam và đánh giá triển vọng nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ “cận biên” lên “mới nổi thứ cấp”.
Việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm mới nổi theo tiêu chí của FTSE Russell là mục tiêu chiến lược của Chính phủ, nhằm thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài, nâng cao tính thanh khoản và khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ tài chính toàn cầu. Theo ước tính của SSI Securities, việc nâng hạng có thể mang lại dòng vốn lên tới 1,7-2,5 tỷ USD từ các quỹ giao dịch hoán đổi (ETF), chưa kể các quỹ chủ động với tổng tài sản quản lý lớn gấp năm lần quỹ ETF.
Thành Tựu và Tiềm Năng của Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
Tại buổi tiếp, ông Gerald Toledano đánh giá cao những nỗ lực cải cách của Việt Nam trong phát triển kinh tế – xã hội và thị trường tài chính. Ông nhấn mạnh rằng thị trường chứng khoán Việt Nam hiện là thị trường có tính thanh khoản cao nhất trong khu vực ASEAN, vượt qua cả Thái Lan và Singapore. Thành tựu này đến từ những cải cách quan trọng, bao gồm việc xây dựng lộ trình triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm (CCP), hiện đại hóa hạ tầng giao dịch với hệ thống KRX, và cải thiện khung pháp lý theo chuẩn mực quốc tế.
FTSE Russell ghi nhận những tiến bộ đáng kể của Việt Nam trong việc đáp ứng các tiêu chí nâng hạng. Trong kỳ rà soát tháng 3/2025, Việt Nam tiếp tục được giữ trong danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp, với 7/9 tiêu chí đã được đáp ứng. Tuy nhiên, hai tiêu chí còn lại – chu kỳ thanh toán (Delivery versus Payment – DvP) và chi phí liên quan đến giao dịch thất bại – vẫn được đánh giá là “hạn chế” do yêu cầu kiểm tra trước giao dịch (pre-funding) và quy trình đăng ký tài khoản phức tạp.
Ông Toledano nhấn mạnh rằng những cải cách gần đây, đặc biệt là Thông tư 68/2024/TT-BTC ban hành ngày 18/9/2024 bởi Bộ Tài chính, đã loại bỏ yêu cầu nhà đầu tư nước ngoài phải có đủ tiền trước khi đặt lệnh mua cổ phiếu. Điều này giúp thị trường Việt Nam tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho nhà đầu tư quốc tế.
Định Hướng Phát Triển Kinh Tế và Thị Trường Vốn
Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ về những kết quả kinh tế – xã hội nổi bật của Việt Nam, đồng thời nhấn mạnh các mục tiêu phát triển đầy tham vọng trong thời gian tới: đạt tăng trưởng GDP 8% trở lên trong năm 2025 và đạt tăng trưởng hai con số từ năm 2026-2030. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Việt Nam cần huy động nguồn vốn lớn từ khu vực tư nhân trong và ngoài nước. Thị trường chứng khoán, dù còn non trẻ, được xác định là kênh huy động vốn quan trọng, cần phát triển theo hướng minh bạch, hiệu quả, và tiệm cận chuẩn mực quốc tế.
Thủ tướng khẳng định quan điểm phát triển thị trường chứng khoán là “vừa làm vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn, không nóng vội”. Trong những năm qua, Việt Nam đã triển khai hàng loạt cải cách, bao gồm:
-
Thông qua Luật Chứng khoán sửa đổi: Tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho thị trường chứng khoán.
-
Nghị quyết phát triển trung tâm tài chính quốc tế: Đặt mục tiêu đưa Việt Nam trở thành điểm đến tài chính hấp dẫn trong khu vực.
-
Hiện đại hóa hạ tầng giao dịch: Hệ thống giao dịch KRX ra mắt vào tháng 5/2024 đã nâng cao hiệu quả và an toàn giao dịch.
-
Cải thiện môi trường đầu tư: Tăng cường minh bạch, bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư, và đơn giản hóa quy trình mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài.
Đề Xuất Hợp Tác với FTSE Russell
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị FTSE Russell tiếp tục đồng hành cùng Việt Nam trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán, thông qua các giải pháp cụ thể như:
-
Tư vấn và khuyến nghị: Cung cấp các đánh giá khách quan, chính xác, và toàn diện về nền kinh tế và thị trường vốn Việt Nam.
-
Chia sẻ kinh nghiệm: Hỗ trợ xây dựng khung pháp lý, cơ chế chính sách, và phát triển hạ tầng hiện đại, quản trị thông minh.
-
Đào tạo nhân lực: Hỗ trợ đào tạo đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp, đáp ứng yêu cầu của một thị trường tài chính quốc tế.
-
Kết nối nhà đầu tư: Quảng bá những tiến bộ của Việt Nam tới cộng đồng đầu tư quốc tế, thu hút dòng vốn và tăng cường hợp tác.
Thủ tướng cũng kêu gọi FTSE Russell hỗ trợ Việt Nam trong việc xây dựng và vận hành trung tâm tài chính quốc tế, góp phần đưa thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển theo hướng “theo kịp, tiến cùng, vượt lên” so với các thị trường trong khu vực.
Cam Kết từ FTSE Russell
Đáp lại, ông Gerald Toledano bày tỏ sự ấn tượng với những thành tựu và quyết tâm của Việt Nam. Ông cam kết FTSE Russell sẽ tiếp tục hỗ trợ Việt Nam trong quá trình nâng hạng thị trường chứng khoán, không chỉ trong ngắn hạn để đạt mục tiêu nâng hạng vào tháng 9/2025, mà còn trong các mục tiêu dài hạn đến năm 2045. FTSE Russell sẽ tích cực chia sẻ thông tin về những cải cách của Việt Nam tới cộng đồng nhà đầu tư quốc tế, qua đó thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào thị trường Việt Nam.
Ông Toledano cũng nhấn mạnh rằng FTSE Russell hiện đánh giá 47 thị trường chứng khoán toàn cầu, bao phủ 90% thị trường vốn thế giới, và cung cấp chỉ số cho 94/100 công ty quản lý tài sản hàng đầu với tổng tài sản gần 16.000 tỷ USD. Với uy tín và tầm ảnh hưởng của mình, FTSE Russell sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ Việt Nam đạt được mục tiêu nâng hạng.
Triển Vọng và Thách Thức
Việt Nam đã nằm trong danh sách theo dõi nâng hạng của FTSE Russell từ tháng 9/2018. Theo các chuyên gia, với những cải cách hiện tại, đặc biệt là việc triển khai cơ chế CCP và loại bỏ yêu cầu pre-funding, Việt Nam có 70-90% khả năng được nâng hạng vào tháng 9/2025. Nếu thành công, thị trường chứng khoán Việt Nam có thể thu hút từ 3-7 tỷ USD dòng vốn đầu tư, bao gồm cả quỹ thụ động và quỹ chủ động, đồng thời nâng cao vị thế cạnh tranh so với các thị trường như Trung Quốc, Ấn Độ, và Indonesia.
Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện các tiêu chí còn lại, đặc biệt là cải thiện quy trình thanh toán (DvP) và đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản cho nhà đầu tư nước ngoài. Việc triển khai và truyền thông rõ ràng về mô hình thanh toán mới, cùng với lộ trình cụ thể, sẽ là yếu tố then chốt để đáp ứng yêu cầu của FTSE Russell.
Kết Luận
Việc nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên nhóm mới nổi là một bước tiến chiến lược, không chỉ giúp thu hút dòng vốn quốc tế mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam như một điểm đến đầu tư hấp dẫn.
Với sự đồng hành của FTSE Russell và những nỗ lực cải cách mạnh mẽ từ Chính phủ, Việt Nam đang tiến gần hơn đến mục tiêu này. Các nhà đầu tư trong và ngoài nước có thể kỳ vọng vào một thị trường chứng khoán minh bạch, hiệu quả, và hội nhập quốc tế trong tương lai gần.
