Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến hấp dẫn đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và các nhà sản xuất toàn cầu nếu mức thuế áp lên hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ không vượt quá 10% so với các quốc gia trong khu vực. Đây là nhận định từ VinaCapital sau khi Mỹ và Việt Nam đạt được thỏa thuận sơ bộ về thuế đối ứng, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ thương mại song phương.
Thỏa Thuận Thương Mại Mỹ – Việt: Bước Đi Tích Cực
Trong cuộc điện đàm với Tổng Bí thư Tô Lâm vào tối ngày 2/7/2025, Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ đã đạt được thỏa thuận thuế đối ứng với Việt Nam – thỏa thuận đầu tiên của Mỹ với một quốc gia Đông Nam Á.
Theo đó, mức thuế bình quân 20% áp lên hàng nhập khẩu từ Việt Nam thấp hơn đáng kể so với mức 46% mà ông Trump từng công bố vào ngày 2/4/2025. Đây được xem là một bước đi tích cực, góp phần xoa dịu những bất định đang bao trùm thị trường.
VinaCapital đánh giá rằng, dù thỏa thuận này mang tính tích cực, tác động ngắn hạn đến nền kinh tế Việt Nam có thể sẽ không đáng kể. Xuất khẩu sang Mỹ dự kiến sẽ chững lại trong nửa cuối năm 2025 sau khi tăng gần 30% trong nửa đầu năm, chủ yếu do các nhà bán lẻ Mỹ đẩy mạnh nhập hàng trong giai đoạn 90 ngày tạm ngưng áp thuế đối ứng.
Tuy nhiên, dòng vốn FDI vào Việt Nam vẫn duy trì ở mức cao, với tổng vốn đăng ký trong 5 tháng đầu năm 2025 vượt 15 tỷ USD, tăng gần 50% so với cùng kỳ và tương đương hơn 7% GDP.
Lợi Thế Cạnh Tranh Của Việt Nam
Theo VinaCapital, chỉ cần mức thuế áp lên hàng hóa Việt Nam không vượt quá 10% so với các quốc gia khác trong khu vực, Việt Nam sẽ tiếp tục giữ vững vị thế là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI. Những lợi thế cốt lõi của Việt Nam bao gồm:
-
Chất lượng lao động: Lực lượng lao động trẻ, năng động và có trình độ ngày càng cao.
-
Chi phí cạnh tranh: Chi phí sản xuất và vận hành thấp hơn so với nhiều quốc gia trong khu vực.
-
Nhân khẩu học thuận lợi: Dân số trẻ, tầng lớp trung lưu đang gia tăng, tạo thị trường nội địa tiềm năng.
-
Vị trí địa lý chiến lược: Nằm gần các tuyến hàng hải quốc tế và là cửa ngõ vào khu vực ASEAN.
Những yếu tố này giúp Việt Nam duy trì sức hút với các nhà sản xuất toàn cầu, ngay cả trong bối cảnh cạnh tranh thương mại toàn cầu ngày càng gay gắt.
Động Lực Tăng Trưởng Nội Tại
VinaCapital nhấn mạnh rằng tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2025 sẽ chủ yếu được thúc đẩy bởi các yếu tố nội tại, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào xuất khẩu. Các động lực chính bao gồm:
-
Đầu tư công vào hạ tầng: Chính phủ đang đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, đặc biệt vào các dự án hạ tầng giao thông và đô thị.
-
Phục hồi thị trường bất động sản: Thị trường bất động sản đang có dấu hiệu khởi sắc nhờ các cải cách thể chế và chính sách hỗ trợ.
-
Cải cách hành chính – “Đổi Mới 2.0”: Các sáng kiến cải cách được ví như “Đổi Mới 2.0” đang tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế bền vững.
Những yếu tố này sẽ đóng vai trò quan trọng hơn hoạt động xuất khẩu trong việc giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu kinh tế trong trung và dài hạn.
Sau thông báo về thỏa thuận thuế, chỉ số VN-Index ghi nhận phản ứng tích cực nhẹ vào giữa ngày 3/7/2025, dù một số cổ phiếu thuộc nhóm khu công nghiệp và xuất khẩu giảm nhẹ. Trong khi đó, tại Mỹ, cổ phiếu của các công ty như Nike, Under Armour và các nhà bán lẻ nhập khẩu hàng từ Việt Nam đã tăng giá trong phiên giao dịch ngày 2/7/2025, phản ánh tâm lý lạc quan của thị trường.
VinaCapital kỳ vọng rằng thỏa thuận thương mại cuối cùng sẽ áp dụng mức thuế khác nhau theo từng nhóm sản phẩm. Các sản phẩm sản xuất hoàn toàn tại Việt Nam có thể sẽ được hưởng mức thuế thấp hơn đáng kể. Hiện tại, mức thuế 10% áp dụng cho hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ, kèm theo miễn trừ cho phần lớn hàng điện tử, được dự báo sẽ tiếp tục duy trì cho đến khi thỏa thuận chính thức có hiệu lực.
Thách Thức Từ Hàng Hóa “Trung Chuyển”
Một nội dung đáng chú ý trong tuyên bố của Tổng thống Trump là mức thuế 40% áp lên hàng hóa “trung chuyển” (transhipping) – tức hàng hóa từ các quốc gia khác được chuyển qua Việt Nam để xuất khẩu sang Mỹ nhằm né thuế. Theo báo cáo của Đại học Harvard, tỷ lệ hàng “trung chuyển” dao động từ 2% đến 17%, với một số nguồn truyền thông dẫn con số trung bình khoảng 14%.
Chính phủ Việt Nam đã tích cực xử lý vấn đề này từ nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump và dự kiến sẽ tăng cường các biện pháp kiểm soát trong thời gian tới. Tuy nhiên, khái niệm “trung chuyển” hiện vẫn chưa được định nghĩa rõ ràng. Cách xác định khái niệm này trong thỏa thuận cuối cùng sẽ đóng vai trò then chốt trong việc đánh giá tác động thực tế của chính sách thuế.
Kết Luận
Thỏa thuận thuế đối ứng giữa Mỹ và Việt Nam là một bước tiến quan trọng, giúp giảm bớt bất định và củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Với mức thuế không vượt quá 10% so với các quốc gia trong khu vực, Việt Nam vẫn sẽ là điểm đến lý tưởng cho dòng vốn FDI và các nhà sản xuất quốc tế.
Tuy nhiên, để duy trì đà tăng trưởng, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách nội tại, đầu tư vào hạ tầng, và kiểm soát chặt chẽ hàng hóa “trung chuyển”. Trong bối cảnh thương mại toàn cầu đầy biến động, các chính sách chiến lược và cải cách của Chính phủ Việt Nam sẽ là chìa khóa để tận dụng tối đa cơ hội từ thỏa thuận này, hướng tới một tương lai kinh tế bền vững và thịnh vượng.
