Bộ Trưởng Tài Chính: Phải Nâng Hạng Thị Trường Chứng Khoán Trong Năm 2025

Giới Thiệu

Trong phiên chất vấn tại Quốc hội sáng ngày 19/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ cận biên lên mới nổi trong năm 2025. Đây là một trong những giải pháp trọng tâm để huy động vốn, đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế.

Đồng thời, Bộ trưởng cũng trình bày các chính sách hỗ trợ thuế, phí nhằm giảm gánh nặng cho người dân và doanh nghiệp, trong bối cảnh nền kinh tế dự kiến đạt quy mô 500 tỷ USD vào năm 2025.

Chính Sách Hỗ Trợ Thuế và Phí

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết Bộ Tài chính đã triển khai nhiều chính sách miễn, giảm, gia hạn thuế, phí, và tiền thuê đất để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp vượt qua khó khăn từ đại dịch Covid-19 và giai đoạn hậu Covid-19. Tại kỳ họp Quốc hội tháng 6/2025, Chính phủ đề xuất hai chính sách quan trọng:

1. Giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT): Áp dụng cho 6 tháng cuối năm 2025 và toàn bộ năm 2026, dự kiến giảm thu ngân sách khoảng 121.740 tỷ đồng (4,9 tỷ USD).

2. Gia hạn miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp: Tiếp tục đến năm 2030, hỗ trợ nông dân và khu vực nông thôn.

Tổng cộng, các biện pháp hỗ trợ thuế, phí trong năm 2025 ước tính làm giảm ngân sách khoảng 204.000 tỷ đồng (8,2 tỷ USD), trong đó 88.000 tỷ đồng (3,5 tỷ USD) đã được thực hiện trong 5 tháng đầu năm. Bộ Tài chính cũng đang nghiên cứu điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh thuế thu nhập cá nhân và giảm tiền thuê đất năm 2025 để trình Quốc hội và Chính phủ phê duyệt.

Nhu Cầu Đầu Tư Phát Triển

Để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế, Bộ trưởng Thắng nhấn mạnh nhu cầu đầu tư phát triển phải chiếm khoảng 40% GDP, tương ứng mức tăng trưởng đầu tư 17-20% mỗi năm.

Hiện tại, đầu tư chỉ chiếm 30-33% GDP, cho thấy khoảng cách lớn cần được thu hẹp. Một chỉ số quan trọng là hệ số ICOR (Incremental Capital-Output Ratio), phản ánh hiệu quả sử dụng vốn. Trong giai đoạn 2015-2024, ICOR của Việt Nam dao động từ 5,8 đến 6,42, nghĩa là cần khoảng 6 đồng vốn để tạo ra 1 đồng GDP. 

Với quy mô kinh tế dự kiến đạt 500 tỷ USD vào năm 2025, Việt Nam cần khoảng 5,2 triệu tỷ đồng (208 tỷ USD) cho đầu tư phát triển. Ngân sách năm 2025 dự kiến là 2 triệu tỷ đồng (80 tỷ USD), trong đó 1,4 triệu tỷ đồng (56 tỷ USD) dành cho chi đầu tư phát triển. Phần còn lại, 3,8 triệu tỷ đồng (152 tỷ USD), cần được huy động từ các nguồn vốn ngoài ngân sách.

Năm Giải Pháp Huy Động Vốn

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đưa ra năm giải pháp trọng tâm để huy động vốn đầu tư phát triển:

1. Tối ưu hóa ngân sách nhà nước: Phấn đấu dành 60% ngân sách hằng năm cho đầu tư phát triển, tập trung vào các dự án hạ tầng và kinh tế trọng điểm.

2. Đa dạng hóa nguồn vốn: Sử dụng ngân sách nhà nước làm “vốn mồi” để thu hút vốn từ doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước, vốn FDI, và ODA. Ưu tiên để doanh nghiệp tham gia các dự án, trừ các công trình liên quan đến an ninh, quốc phòng.

3. Phát triển thị trường vốn: Đẩy mạnh các kênh huy động vốn như cổ phiếu, trái phiếu, quỹ đầu tư, và quỹ tài chính. Mục tiêu quan trọng nhất là nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam lên thị trường mới nổi hạng 2 (secondary emerging market) trong năm 2025. Hiện tại, Việt Nam nằm trong danh sách theo dõi của FTSE Russell, với quyết định nâng hạng dự kiến được công bố vào ngày 9/4/2025. Nếu thành công, thị trường có thể thu hút từ 700 triệu đến 1,5 tỷ USD từ các quỹ ETF và quỹ chủ động.

4. Tháo gỡ dự án tồn đọng: Cả nước hiện có hơn 2.200 dự án tồn đọng với tổng vốn đầu tư khoảng 5,8-5,9 triệu tỷ đồng (230-235 tỷ USD). Chính phủ đang tích cực xử lý các vướng mắc để đưa các dự án này vào vận hành.

5. Huy động vốn từ tổ chức tín dụng: Tận dụng nguồn vốn từ các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng để bổ sung cho ngân sách và thị trường vốn.

Tầm Quan Trọng của Nâng Hạng Thị Trường Chứng Khoán

Việc nâng hạng thị trường chứng khoán là một trong những ưu tiên hàng đầu để đáp ứng nhu cầu vốn phát triển. Hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam được MSCI và FTSE Russell xếp hạng cận biên (frontier market). Việc nâng cấp lên thị trường mới nổi sẽ nâng cao vị thế tài chính toàn cầu của Việt Nam, thu hút dòng vốn ngoại đáng kể, và hỗ trợ mục tiêu đưa vốn hóa thị trường chứng khoán đạt 100% GDP vào năm 2025 và 120% vào năm 2030.

Chính phủ đã có những bước tiến quan trọng, như ban hành Thông tư 68 (có hiệu lực từ tháng 11/2024) và Thông tư 03/2025/TT-NHNN, nhằm đơn giản hóa quy trình mở tài khoản và giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài. Những cải cách này, cùng với Quyết định 1726/QĐ-TTg về chiến lược phát triển thị trường chứng khoán bền vững đến năm 2030, là nền tảng để đáp ứng tiêu chí nâng hạng.

Cải Cách Thuế cho Doanh Nghiệp Vừa và Nhỏ

Bên cạnh các giải pháp huy động vốn, Bộ Tài chính đang từng bước loại bỏ chế độ thuế khoán cho các hộ kinh doanh vào năm 2026, thay bằng hệ thống kê khai minh bạch. Động thái này nhằm chuyên nghiệp hóa hơn 5 triệu hộ kinh doanh, khuyến khích chuyển đổi thành doanh nghiệp chính thức, hướng tới mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030.

Để hỗ trợ, Bộ sẽ cung cấp hệ thống kê khai thuế miễn phí, phần mềm hóa đơn điện tử, và các chương trình đào tạo.

Kết Luận

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng nâng hạng thị trường chứng khoán trong năm 2025 là nhiệm vụ then chốt để huy động vốn, đáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển của Việt Nam. Cùng với các chính sách hỗ trợ thuế, phí, và các giải pháp đa dạng hóa nguồn vốn, Chính phủ đang xây dựng nền tảng vững chắc để đưa nền kinh tế đạt quy mô 500 tỷ USD, vươn lên vị trí thứ 30 toàn cầu.

Việc nâng hạng thị trường chứng khoán không chỉ thu hút dòng vốn ngoại mà còn củng cố niềm tin vào sự phát triển bền vững của kinh tế Việt Nam trong thập kỷ tới.