Thị trường chứng khoán toàn cầu và Việt Nam đang hướng sự chú ý vào các diễn biến liên quan đến đàm phán thuế quan giữa các quốc gia, đặc biệt là giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, trong bối cảnh các phán quyết pháp lý và chính sách tiền tệ đang tạo ra những tác động đáng kể. Dưới đây là phân tích chi tiết về kỳ vọng của thị trường trong tháng 6/2025, dựa trên các yếu tố pháp lý, thương mại, lạm phát và tỷ giá.
1. Diễn Biến Pháp Lý Về Thuế Quan Của Tổng Thống Donald Trump
Theo ông Trần Hoàng Sơn, chuyên gia chứng khoán tại VPBankS, phán quyết ngày 28/05/2025 của Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) đã chặn kế hoạch áp thuế đối ứng của Tổng thống Donald Trump, với lý do ông vượt quá thẩm quyền theo Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977. Tuy nhiên, Tòa Phúc thẩm Liên bang Mỹ đã tạm hoãn phán quyết này trong 10 ngày, yêu cầu các bên nộp phản hồi vào ngày 05/06 và 09/06/2025.
Nếu CIT đưa ra lập luận sắc bén hơn, tranh cãi có thể được chuyển lên Tòa án Tối cao, kéo dài thời gian giải quyết. Trong trường hợp này, chính quyền Trump có thể phải viện dẫn các điều luật khác để áp thuế, nhưng sẽ đối mặt với những hạn chế về trần thuế quan và yêu cầu pháp lý phức tạp hơn, làm chậm tiến trình triển khai. Điều này khiến yếu tố pháp lý trở thành tâm điểm chú ý của nhà đầu tư trong tháng 6.
-
Tác động nếu thuế quan bị hoãn: Các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sang Mỹ, bao gồm nhiều doanh nghiệp Việt Nam, sẽ được hưởng lợi từ việc giảm áp lực chi phí và duy trì khả năng cạnh tranh.
-
Tác động nếu thuế quan được khôi phục: Nếu Tòa án Tối cao chấp thuận kháng cáo, kế hoạch thuế đối ứng ban đầu (lên tới 46% đối với Việt Nam) có thể được áp dụng, gây áp lực lớn lên các ngành xuất khẩu chủ lực như dệt may, thủy sản, gỗ và điện tử.
2. Thỏa Thuận Thương Mại Mỹ – Trung: Tín Hiệu Tích Cực Nhưng Tạm Thời
Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đánh giá lạc quan về thỏa thuận “đình chiến” tạm thời giữa Mỹ và Trung Quốc đạt được ngày 12/05/2025 tại Geneva. Thỏa thuận này bao gồm:
-
Giảm thuế đối ứng xuống 10% trong 90 ngày để tạo điều kiện cho đàm phán thêm.
-
Mỹ duy trì phụ thu 20% liên quan đến fentanyl và áp thuế cao hơn với một số mặt hàng như thép, nhôm và ô tô.
-
Trung Quốc cam kết gỡ bỏ hoặc tạm hoãn các biện pháp phi thuế, như hạn chế xuất khẩu khoáng sản chiến lược.
Thỏa thuận này đã giúp giảm căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, mang lại tín hiệu tích cực cho thị trường tài chính toàn cầu và các quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu như Việt Nam. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp “hoãn binh”, với triển vọng trung và dài hạn phụ thuộc vào kết quả các vòng đàm phán tiếp theo. Nếu đàm phán bế tắc sau tháng 8/2025, nguy cơ leo thang thuế quan có thể tái diễn, kéo theo biến động mạnh trên thị trường.
3. Triển Vọng Đàm Phán Thuế Quan Việt Nam – Hoa Kỳ
Việt Nam, với thặng dư thương mại lớn (136,6 tỷ USD xuất khẩu sang Mỹ so với 13,1 tỷ USD nhập khẩu trong năm 2024), đang đối mặt với áp lực từ chính sách thuế quan của Mỹ, với mức thuế đối ứng đề xuất lên tới 46%. Tuy nhiên, theo VDSC, kịch bản quay lại mức thuế 46% là khó xảy ra do các yếu tố:
-
Thời gian đàm phán kéo dài: Các vấn đề phức tạp như thao túng tiền tệ, trợ cấp ngành và xuất xứ hàng hóa đòi hỏi thời gian dài để thống nhất, khó đạt thỏa thuận trước ngày 09/07/2025.
-
Chủ động từ Việt Nam: Việt Nam đã thể hiện thiện chí thông qua việc giảm thuế nhập khẩu hàng Mỹ về 0% và tăng mua các mặt hàng Mỹ có thế mạnh. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã được cử làm Đặc phái viên để đàm phán trực tiếp tại Mỹ, cho thấy sự tích cực trong việc tìm kiếm giải pháp.
-
Yêu cầu từ Mỹ: Mỹ yêu cầu Việt Nam giảm phụ thuộc vào nguyên liệu và linh kiện từ Trung Quốc, đồng thời kiểm soát chặt chẽ chuỗi cung ứng. Điều này có thể ảnh hưởng đến các ngành sản xuất tại Việt Nam, nhưng cũng mở ra cơ hội tái cấu trúc chuỗi cung ứng.
Trong ngắn hạn, các tín hiệu tích cực từ đàm phán giúp cải thiện tâm lý nhà đầu tư và doanh nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, VDSC khuyến nghị nhà đầu tư cần chuẩn bị cho kịch bản biến động nếu đàm phán không đạt kết quả mong muốn, với các ngành xuất khẩu chủ lực chịu rủi ro lớn nhất.
4. Chính Sách Tiền Tệ và Lạm Phát
Hoa Kỳ
Ông Trần Hoàng Sơn nhận định, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nhiều khả năng sẽ giữ nguyên lãi suất trong tháng 6/2025 để đánh giá tác động của thuế quan lên lạm phát. Các chỉ số lạm phát gần đây cho thấy xu hướng hạ nhiệt:
-
Lạm phát lõi CPI giảm đáng kể.
-
Lạm phát PPI giảm nhanh sau mức đỉnh tháng 3/2025.
-
Lạm phát PCE cũng đang đi xuống.
Fed từng đánh giá rằng thuế quan chỉ gây ra tác động lạm phát một lần, sau đó giá cả sẽ ổn định. Thời điểm sớm nhất để Fed xem xét cắt giảm lãi suất được dự báo vào tháng 9/2025, khi dữ liệu lạm phát từ tháng 5 và 6 được phản ánh đầy đủ.
Châu Âu và Châu Á
-
Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB): Với lạm phát tại Eurozone hạ nhiệt và tăng trưởng kinh tế chậm (đặc biệt tại Đức), ECB được dự báo sẽ tiếp tục hạ lãi suất ít nhất hai lần trong năm 2025.
-
Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BOK) và Trung Quốc: BOK đã hạ lãi suất, trong khi Trung Quốc giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và lãi suất để kích thích kinh tế. Các quốc gia châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á, cũng đang triển khai các gói kích thích kinh tế để hỗ trợ tăng trưởng.
Xu hướng giảm lãi suất tại châu Á tạo điều kiện thuận lợi cho xuất khẩu và tiêu dùng trong nước, mang lại tín hiệu tích cực cho Việt Nam.
5. Tỷ Giá và Chính Sách Tiền Tệ Tại Việt Nam
Với việc USD Index (DXY) giảm về dưới mốc 100, các đồng tiền như GBP, EUR và JPY đều tăng giá. Tỷ giá USD/VND dự kiến tiếp tục biến động trong năm 2025, nhưng nằm trong khung kiểm soát của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, với mức dao động khoảng 3%.
Ngân hàng Nhà nước được kỳ vọng sẽ tiếp tục quản lý chặt chẽ tỷ giá, tận dụng nguồn cung ngoại tệ dồi dào từ thặng dư thương mại, dòng vốn FDI và kiều hối. Điều này giúp giảm áp lực tỷ giá và hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu.
6. Tác Động Lên Thị Trường Chứng Khoán Việt Nam
-
Tín hiệu tích cực ngắn hạn: Sự tạm hoãn thuế quan và thỏa thuận Mỹ-Trung giúp cải thiện tâm lý thị trường, tạo “cú hích” cho các cổ phiếu xuất khẩu và tiêu dùng nội địa. Các cổ phiếu như HPG, EIB và NAB, được dự báo mua ròng bởi các quỹ ETF, có thể hưởng lợi từ dòng tiền tích cực.
-
Rủi ro trung và dài hạn: Nếu đàm phán Việt Nam-Mỹ không đạt kết quả mong muốn, hoặc thuế quan được khôi phục ở mức cao, các ngành xuất khẩu chủ lực sẽ chịu áp lực, kéo theo biến động trên thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư cần ưu tiên các doanh nghiệp có thị trường nội địa mạnh hoặc thuộc các ngành ngách ít bị ảnh hưởng bởi thuế quan.
7. Kết Luận và Chiến Lược Đầu Tư
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang kỳ vọng vào các tín hiệu tích cực từ đàm phán thuế quan và chính sách tiền tệ toàn cầu. Trong ngắn hạn, sự tạm hoãn thuế quan và xu hướng giảm lãi suất tại châu Á sẽ hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần thận trọng với các rủi ro trung và dài hạn, đặc biệt nếu đàm phán thương mại bế tắc hoặc thuế quan được áp dụng trở lại.
Chiến lược đề xuất:
-
Ngắn hạn: Tận dụng các cơ hội từ cổ phiếu thuộc ngành ngân hàng (EIB, SHB) và thép (HPG), vốn được dự báo hưởng lợi từ dòng tiền ETF và xu hướng giảm lãi suất. Theo dõi sát các thông báo từ Tòa Phúc thẩm (05/06 và 09/06/2025) và kết quả đàm phán Việt Nam-Mỹ.
-
Dài hạn: Ưu tiên các doanh nghiệp có nền tảng nội địa vững chắc, ít phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ, để giảm rủi ro từ biến động thuế quan.
-
Theo dõi sát: Diễn biến lạm phát tại Mỹ, chính sách của Fed và ECB, cũng như tiến độ đàm phán thương mại song phương để điều chỉnh danh mục đầu tư kịp thời.
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn trong tháng 6/2025. Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và theo dõi sát các yếu tố pháp lý, thương mại sẽ là chìa khóa để nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận trong bối cảnh nhiều biến động.
