PNJ Bị Chuyển Hồ Sơ Sang Bộ Công An Vì Vi Phạm Thuế và Chế Độ Kế Toán

02/06/2025

Công ty Cổ phần Vàng Bạc Đá Quý Phú Nhuận (PNJ; HoSE: PNJ) đang đối mặt với những thách thức lớn sau khi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố kết luận thanh tra về hoạt động kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, chế độ kế toán, và nghĩa vụ thuế. Theo kết luận, PNJ đã vi phạm nhiều quy định pháp luật, dẫn đến việc hồ sơ bị chuyển sang Bộ Công an để điều tra các dấu hiệu vi phạm hình sự liên quan đến thuế và hóa đơn. Đồng thời, công ty bị phạt hành chính 1,34 tỷ đồng, gây lo ngại về tác động ngắn hạn đến giá cổ phiếu và tâm lý nhà đầu tư.

Kết Luận Thanh Tra: Nhiều Vi Phạm Nghiêm Trọng

Cuộc thanh tra của NHNN, thực hiện theo quyết định của Chánh Thanh tra, tập trung vào việc kiểm tra việc tuân thủ các quy định về kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ, và nghĩa vụ thuế tại PNJ. Kết luận cho thấy, dù PNJ cơ bản tuân thủ các quy định về mua bán vàng miếng, niêm yết giá, báo cáo số liệu, và phòng chống rửa tiền, công ty vẫn tồn tại nhiều vi phạm nghiêm trọng.

1. Vi Phạm Trong Kinh Doanh Vàng

Chế độ báo cáo: PNJ không tuân thủ đầy đủ quy định về báo cáo hoạt động mua bán vàng miếng.
Cạnh tranh không lành mạnh: Có dấu hiệu đưa thông tin gây nhầm lẫn về sản phẩm, hàng hóa nhằm thu hút khách hàng từ các doanh nghiệp khác.
Nhãn hàng hóa: Vi phạm quy định về nhãn hàng hóa đối với sản phẩm vàng trang sức, mỹ nghệ.

2. Vi Phạm Phòng Chống Rửa Tiền

PNJ vi phạm nhiều quy định về phòng chống rửa tiền, bao gồm:

Ban hành quy định nội bộ thiếu đầy đủ nội dung theo quy định pháp luật.
Không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro.
Báo cáo thiếu nội dung hoặc không báo cáo các giao dịch giá trị lớn liên quan đến kinh doanh vàng.
Không thực hiện kiểm toán nội bộ về phòng chống rửa tiền.
Thiếu quy định về phong tỏa tài khoản, niêm phong, hoặc tạm giữ tài sản.
Không có hướng dẫn cụ thể về đánh giá rủi ro rửa tiền, thẩm quyền phê duyệt báo cáo, hoặc tần suất cập nhật thông tin nhận biết khách hàng.
Chưa thu thập đầy đủ thông tin về chủ sở hữu hưởng lợi, mục đích, và bản chất mối quan hệ kinh doanh của khách hàng.
Lưu giữ thông tin khách hàng không đầy đủ theo quy định.

3. Vi Phạm Về Kế Toán và Thuế

Hóa đơn, chứng từ: PNJ lập hóa đơn bán hàng không đúng thời điểm đối với một số giao dịch. Một số giao dịch trên Bảng kê 01/TNDN thiếu thông tin hoặc sử dụng thông tin không chính xác về CMND/CCCD của khách hàng.
Nghĩa vụ thuế: Kết quả thanh tra phát hiện dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật về thuế, dẫn đến việc NHNN chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra các hành vi có dấu hiệu vi phạm hình sự.

Nguyên Nhân Vi Phạm

NHNN xác định nguyên nhân chính là do người đại diện theo pháp luật, lãnh đạo, và nhân viên PNJ chưa nghiêm túc tuân thủ các quy định về kinh doanh vàng, phòng chống rửa tiền, và chế độ kế toán, kê khai thuế.

Biện Pháp Xử Lý

Chuyển hồ sơ sang Bộ Công an: Ngay sau khi kết thúc thanh tra, NHNN đã chuyển thông tin về các vi phạm liên quan đến chế độ hóa đơn, chứng từ kế toán, và thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự sang Bộ Công an để điều tra, xử lý.
Phạt hành chính: Chánh Thanh tra NHNN ban hành quyết định xử phạt PNJ 1,34 tỷ đồng vì các vi phạm về báo cáo mua bán vàng miếng và phòng chống rửa tiền.
Yêu cầu khắc phục: NHNN kiến nghị PNJ chấn chỉnh, chấm dứt các hành vi vi phạm, đồng thời khẩn trương khắc phục các thiếu sót để tuân thủ pháp luật.
Đề xuất chính sách: NHNN đề nghị các bộ, ngành liên quan hoàn thiện cơ chế quản lý hoạt động kinh doanh vàng để tránh các vi phạm tương tự.

Tình Hình Kinh Doanh của PNJ

Tính đến cuối năm 2024, PNJ sở hữu 429 cửa hàng, tăng 29 cửa hàng so với năm trước, cùng hai nhà máy tại Gò Vấp và Long Hậu với công suất hơn 4 triệu sản phẩm/năm. Tuy nhiên, sức mua giảm đã ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động và biên lợi nhuận.

Cơ cấu doanh thu: Doanh thu bán sỉ chiếm 10%, tăng nhờ nhu cầu đảm bảo nguồn gốc vàng từ các cửa hàng nhỏ lẻ. Doanh thu vàng miếng chiếm 30,8%, tăng 12% so với cùng kỳ nhờ giá vàng nội địa tăng mạnh đầu năm 2024. Tuy nhiên, doanh số vàng miếng giảm từ tháng 6/2024 khi các ngân hàng thương mại quốc doanh bắt đầu phân phối trực tiếp.
Kế hoạch 2025: PNJ dự kiến doanh thu giảm 17% xuống 31.607 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế giảm 7% còn 1.960 tỷ đồng. Mảng bán lẻ tăng trưởng chậm lại trong quý I/2025 do biến động thị trường vàng. Trang sức chiếm 62% doanh thu, nhưng cạnh tranh ngày càng gay gắt. Kinh doanh vàng 24K (25,3% doanh thu) chịu áp lực từ quy định siết chặt, trong khi gia công trang sức (12% doanh thu) có biên lợi nhuận thấp và phụ thuộc vào khách hàng lớn.

Tác Động và Triển Vọng

Tác Động Ngắn Hạn

Giá cổ phiếu: Kết luận thanh tra là tin xấu, có thể khiến giá cổ phiếu PNJ giảm trong ngắn hạn.
Tâm lý nhà đầu tư: Các vi phạm và việc chuyển hồ sơ sang Bộ Công an có thể gây lo ngại, ảnh hưởng đến niềm tin của cổ đông.
Hoạt động kinh doanh: Quá trình điều tra có thể làm gián đoạn một số hoạt động kinh doanh, đặc biệt trong mảng vàng miếng và trang sức.

Lợi Thế Dài Hạn

Mặc dù đối mặt với thách thức ngắn hạn, PNJ vẫn có những lợi thế cạnh tranh bền vững:

Hệ thống cửa hàng lớn nhất: Với 429 cửa hàng, PNJ dẫn đầu thị trường trang sức có thương hiệu tại Việt Nam.
Nhà máy sản xuất hiện đại: Hai nhà máy với công suất lớn đảm bảo khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường.
Quy trình minh bạch: PNJ có hệ thống quản lý tuân thủ pháp luật tốt, tạo lợi thế khi thị trường ngày càng minh bạch.
Chuyển dịch thị phần: Các quy định siết chặt đối với cửa hàng vàng nhỏ lẻ sẽ chuyển thị phần sang các thương hiệu lớn như PNJ, tương tự xu hướng khóa điện thoại xách tay trước đây.
Chính sách nhà nước: Chính phủ khuyến khích chuyển từ vàng miếng sang vàng trang sức, và PNJ đang ở vị trí tốt để tận dụng xu hướng này.

Khuyến Nghị Từ Chuyên Gia

Các chuyên gia chứng khoán khuyến nghị cổ đông PNJ không nên hoảng loạn trước thông tin thanh tra. PNJ đã vượt qua nhiều biến cố trong quá khứ, bao gồm đại dịch Covid-19 và các vấn đề hệ thống. Với vị thế dẫn đầu và thị trường ngày càng minh bạch, PNJ được đánh giá sẽ hưởng lợi dài hạn khi thị phần từ các cửa hàng nhỏ lẻ chuyển sang các doanh nghiệp lớn có uy tín.

Kết Luận

Việc PNJ bị chuyển hồ sơ sang Bộ Công an do vi phạm về thuế, hóa đơn, và phòng chống rửa tiền là một thách thức lớn trong ngắn hạn, có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu và tâm lý nhà đầu tư. Tuy nhiên, với vị thế dẫn đầu thị trường, hệ thống cửa hàng và sản xuất mạnh mẽ, cùng xu hướng minh bạch hóa thị trường vàng, PNJ vẫn có tiềm năng duy trì tăng trưởng dài hạn. Công ty cần khẩn trương khắc phục các vi phạm, đồng thời tận dụng lợi thế cạnh tranh để củng cố vị trí trong bối cảnh thị trường biến động.