Thaco Đề Xuất Đầu Tư 61,35 Tỷ USD Vào Đường Sắt Tốc Độ Cao Bắc – Nam

Tổng Quan Dự Án và Kế Hoạch Đầu Tư

Tập đoàn Trường Hải (Thaco) đã đề xuất đầu tư trực tiếp vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, với tổng mức đầu tư 1,562 triệu tỷ đồng (khoảng 61,35 tỷ USD), không bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng, được tách thành dự án độc lập do Nhà nước thực hiện.

Dự án có quy mô 1.541 km, kết nối ga Ngọc Hồi (Hà Nội) với ga Thủ Thiêm (TP.HCM), đi qua 20 tỉnh thành, với 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa. Tuyến đường sắt sử dụng khổ đôi 1.435 mm, tốc độ thiết kế 350 km/h, và tải trọng 22,5 tấn/trục, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về công nghệ điện khí hóa.

Cơ Cấu Vốn Đầu Tư

Thaco cam kết:

• Góp 20% vốn (khoảng 12,27 tỷ USD) bằng vốn chủ sở hữu và các nguồn huy động hợp pháp trong nước, thông qua phát hành cổ phần.

• Vay 80% vốn còn lại (khoảng 49,08 tỷ USD) từ các tổ chức tín dụng trong và ngoài nước, với đề xuất Chính phủ bảo lãnh và hỗ trợ toàn bộ lãi vay trong 30 năm, đảm bảo bằng tài sản hình thành từ dự án.

Thaco khẳng định sẽ thành lập công ty dự án, giữ cổ phần chi phối và mời các tập đoàn trong nước tham gia góp vốn. Quan trọng hơn, Thaco cam kết không chuyển nhượng dự án, cổ phần, hay quyền khai thác cho nhà đầu tư nước ngoài, đảm bảo an ninh quốc gia và chủ quyền công nghệ.

Lộ Trình Thực Hiện Trong 7 Năm

Thaco đề xuất chia dự án thành hai giai đoạn và hoàn thành trong 7 năm:

• Giai đoạn 1 (5 năm): Xây dựng hai đoạn có nhu cầu vận tải lớn: Hà Nội – Hà Tĩnh và TP.HCM – Nha Trang, đưa vào vận hành ngay khi hoàn thành.

• Giai đoạn 2 (2 năm): Hoàn thiện đoạn Hà Tĩnh – Nha Trang, khu vực có địa hình phức tạp, đòi hỏi khảo sát và thiết kế kỹ thuật cẩn trọng.

Dự án dự kiến khởi công trước tháng 12/2025 và hoàn thành vào tháng 12/2030, sớm hơn 5 năm so với lộ trình Quốc hội phê duyệt (2035).

Tầm Nhìn Phát Triển Ngành Công Nghiệp Đường Sắt

Chủ tịch Thaco, ông Trần Bá Dương, nhấn mạnh dự án không chỉ nhằm xây dựng một tuyến đường sắt tốc độ cao mà còn là cơ hội để phát triển ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam. Thaco dự kiến:

• Hợp tác chuyển giao công nghệ từ các đối tác hàng đầu ở châu Âu (Đức, Pháp) và châu Á (Nhật Bản, Hàn Quốc), đảm bảo tuyến đường sắt đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.

• Đào tạo nhân lực để làm chủ công nghệ, từ sản xuất đầu máy, toa xe, đến vận hành và bảo trì.

• Phát triển các ngành công nghiệp nền tảng như luyện kim, cơ khí, và công nghiệp số, thông qua việc sản xuất linh kiện, thiết bị, và hệ thống tín hiệu điều khiển.

Công ty con của Thaco, Thaco Industries, sẽ phối hợp với các doanh nghiệp trong nước để sản xuất đầu máy, toa xe, và các thiết bị cơ khí. Trong khi đó, Thadico – Đại Quang Minh, một công ty thành viên khác, sẽ triển khai các dự án phát triển đô thị theo mô hình TOD (Transit-Oriented Development), xây dựng các khu đô thị tích hợp xung quanh các ga đường sắt với các tiện ích như trung tâm thương mại, siêu thị Emart, trường học, bệnh viện, và công viên.

Phương Án Kinh Doanh và Chính Sách Ưu Đãi

Thaco đề xuất:

• Thời gian khai thác: 70 năm, với giá vé do cơ quan nhà nước phê duyệt, đảm bảo phương án tài chính và thời gian hoàn vốn.

• Chính sách ưu đãi:

  • Miễn thuế nhập khẩu đối với máy móc, thiết bị, và phương tiện chưa sản xuất được trong nước.

  • Ưu tiên giao quỹ đất để phát triển đô thị TOD.

  • Áp dụng các cơ chế ưu đãi đầu tư cao nhất theo Nghị quyết 172/2024/QH15 và Luật Đường sắt 2017.

Thaco cam kết giữ giá vé ở mức hợp lý và sẵn sàng chuyển giao dự án cho Nhà nước trong các tình huống liên quan đến an ninh quốc gia.

Bối Cảnh và Ý Nghĩa Dự Án

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết 172/2024/QH15, có tổng mức đầu tư sơ bộ 1,713 triệu tỷ đồng (khoảng 67,34 tỷ USD), sử dụng hình thức đầu tư công. Đây là công trình hạ tầng chiến lược, được kỳ vọng:

• Rút ngắn thời gian di chuyển: Từ 35 giờ xuống còn dưới 6 giờ giữa Hà Nội và TP.HCM.

• Thúc đẩy kinh tế khu vực: Kích thích phát triển các đô thị, khu công nghiệp, và trung tâm dịch vụ dọc tuyến đường.

• Giảm phát thải carbon: Chuyển đổi sang sử dụng tàu điện, góp phần xây dựng hệ thống giao thông bền vững.

Trước Thaco, VinSpeed (thuộc Vingroup) cũng đã đề xuất đầu tư dự án với tổng vốn 61,35 tỷ USD, cam kết góp 20% vốn (12,27 tỷ USD) và đề nghị Nhà nước cho vay 49 tỷ USD không lãi suất trong 35 năm. Cả hai doanh nghiệp đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc làm chủ công nghệ và đảm bảo an ninh quốc gia, đồng thời đề xuất Nhà nước thực hiện giải phóng mặt bằng như một dự án độc lập.

Thaco: Từ Ôtô Đến Hạ Tầng Chiến Lược

Được thành lập năm 1997 bởi ông Trần Bá Dương, Thaco ban đầu tập trung vào sản xuất và lắp ráp ôtô, trở thành một trong những tập đoàn công nghiệp lớn nhất Việt Nam với hơn 77.000 nhân viên. Tại Khu kinh tế mở Chu Lai (Quảng Nam), Thaco đã xây dựng khu phức hợp công nghiệp – đô thị quy mô lớn, là trung tâm sản xuất ôtô hàng đầu cả nước.

Trong lĩnh vực hạ tầng, Thaco đã tham gia đầu tư các tuyến giao thông nội bộ, cảng, và logistics. Đề xuất tham gia dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam đánh dấu bước tiến mới của Thaco trong việc mở rộng sang các dự án hạ tầng cấp quốc gia, tận dụng kinh nghiệm trong sản xuất cơ khí và quản lý dự án quy mô lớn.

Phản Hồi Từ Thị Trường

Theo các bài đăng trên mạng xã hội X, đề xuất của Thaco đã thu hút sự chú ý lớn từ cộng đồng nhà đầu tư và công chúng. Một số ý kiến bày tỏ sự bất ngờ khi Thaco, vốn là một tập đoàn ôtô, tham gia vào dự án đường sắt quy mô lớn, đồng thời so sánh với đề xuất của VinSpeed. Tuy nhiên, nhiều người cũng kỳ vọng Thaco sẽ tận dụng thế mạnh trong sản xuất cơ khí và hợp tác quốc tế để mang lại giá trị cho dự án.

Kết Luận

Đề xuất đầu tư 61,35 tỷ USD vào dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam của Thaco là một bước đi táo bạo, thể hiện tham vọng không chỉ xây dựng một tuyến giao thông chiến lược mà còn đặt nền móng cho ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam. Với cam kết làm chủ công nghệ, hợp tác với các đối tác quốc tế uy tín, và phát triển đô thị TOD, Thaco đang khẳng định vai trò của mình trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của đất nước.

Nhà đầu tư và các bên liên quan nên theo dõi sát tiến độ phê duyệt và triển khai dự án, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa các tập đoàn lớn như Thaco và VinSpeed, để đánh giá cơ hội đầu tư vào cổ phiếu liên quan đến hạ tầng và công nghiệp đường sắt trong giai đoạn 2025–2030.