Tầm Nhìn Chiến Lược: Tập Trung Vào Công Nghệ Cao
Trả lời báo giới trước khi lên chuyên cơ Không lực Một đến New Jersey vào ngày 26/5/2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã nhấn mạnh định hướng sản xuất của nước này trong nhiệm kỳ mới. Ông ủng hộ quan điểm của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent, người từng tuyên bố vào ngày 29/4/2025 rằng Mỹ không cần một ngành dệt may bùng nổ.
“Chúng tôi không hướng tới sản xuất giày thể thao và áo phông. Chúng tôi muốn sản xuất thiết bị quân sự, những thứ lớn lao như AI và máy tính,” ông Trump phát biểu.
Ông giải thích thêm rằng các sản phẩm dệt may như áo, tất có thể được sản xuất hiệu quả ở các quốc gia khác, trong khi Mỹ nên tập trung vào các lĩnh vực chiến lược như sản xuất chip, máy tính, xe tăng, và tàu thủy.
Tuyên bố này phản ánh tham vọng của chính quyền Trump trong việc tái định hình ngành sản xuất Mỹ, ưu tiên các lĩnh vực công nghệ cao có giá trị gia tăng lớn và đóng vai trò quan trọng trong an ninh quốc gia cũng như cạnh tranh kinh tế toàn cầu.
Phản Ứng Từ Ngành Dệt May
Quan điểm của Tổng thống Trump và Bộ trưởng Bessent đã vấp phải sự phản đối từ Hội đồng Dệt may Quốc gia Mỹ. Trong một tuyên bố vào ngày 29/4/2025, Hội đồng này chỉ trích bình luận của Bessent rằng chính quyền Trump tập trung vào “những công việc của tương lai, chứ không phải của quá khứ.” Họ nhấn mạnh ngành dệt may Mỹ hiện sản xuất hơn 8.000 sản phẩm phục vụ quân đội và tạo việc làm cho hơn 470.000 lao động trong năm 2024. Hội đồng khẳng định ủng hộ các chính sách thương mại của chính quyền Trump nhưng không muốn ngành dệt may bị xem nhẹ.
Sự bất đồng này cho thấy căng thẳng giữa mục tiêu thúc đẩy các ngành công nghệ cao và nhu cầu duy trì các ngành sản xuất truyền thống, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo việc làm và hỗ trợ nền kinh tế địa phương.
Chính Sách Thuế Quan: Công Cụ Hồi Sinh Sản Xuất Nội Địa?
Trong những tháng gần đây, chính quyền Trump đã triển khai các chính sách thương mại mạnh mẽ nhằm hồi sinh ngành sản xuất nội địa, vốn suy giảm trong nhiều thập kỷ do toàn cầu hóa và chuyển dịch sản xuất sang các nước có chi phí thấp. Một số biện pháp đáng chú ý bao gồm:
-
Thuế nhập khẩu riêng 25% áp lên ô tô, nhôm, và thép nhập vào Mỹ.
-
Thuế 10% đối với hầu hết các quốc gia xuất khẩu sang Mỹ, riêng Trung Quốc chịu mức 30%.
-
Đe dọa thuế 50% với hàng hóa từ Liên minh Châu Âu (EU), được đưa ra vào tuần trước (ngày 23/5/2025).
-
Cảnh báo thuế 25% đối với iPhone nếu Apple tiếp tục sản xuất sản phẩm này ở nước ngoài.
Chính quyền Trump khẳng định các mức thuế này không chỉ giúp tăng thu ngân sách mà còn khuyến khích các doanh nghiệp đưa nhà máy sản xuất về Mỹ, từ đó tạo việc làm và thúc đẩy nền kinh tế nội địa.
Thách Thức Trong Việc Đưa Sản Xuất Về Mỹ
Mặc dù tham vọng của Tổng thống Trump nhận được sự ủng hộ từ một số nhóm, giới phân tích bày tỏ nghi ngờ về tính khả thi của việc hồi sinh ngành sản xuất nội địa. Các rào cản chính bao gồm:
-
Chi phí nhân công cao: Lương công nhân tại Mỹ cao hơn đáng kể so với các nước như Trung Quốc hay Việt Nam, khiến việc sản xuất hàng hóa giá trị thấp như dệt may trở nên kém cạnh tranh.
-
Nguyên liệu và cơ sở vật chất: Việc xây dựng lại chuỗi cung ứng nội địa đòi hỏi đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng và nguyên liệu thô.
-
Kỹ năng lao động: Một số kỹ năng sản xuất truyền thống có thể đã lỗi thời, trong khi sản xuất công nghệ cao như chip đòi hỏi lực lượng lao động có trình độ chuyên môn cao.
-
Tác động đến giá cả: Ví dụ, nếu iPhone được sản xuất tại Mỹ, giá bán có thể tăng gấp ba, lên tới 3.500 USD/chiếc, gây áp lực lớn lên người tiêu dùng.
Những thách thức này đặt ra câu hỏi liệu các chính sách thuế quan của ông Trump có thể đạt được mục tiêu đề ra hay sẽ làm gia tăng chi phí tiêu dùng và ảnh hưởng đến các ngành khác.
Tầm Nhìn Chiến Lược và Hệ Quả Kinh Tế
Tuyên bố của Tổng thống Trump về việc ưu tiên sản xuất chip và thiết bị công nghệ cao phản ánh xu hướng toàn cầu trong việc cạnh tranh để dẫn đầu trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn, và quốc phòng. Sản xuất chip, đặc biệt, là ưu tiên chiến lược của Mỹ nhằm giảm phụ thuộc vào các nhà cung cấp nước ngoài, đặc biệt là từ khu vực châu Á, trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng.
Tuy nhiên, việc tập trung vào các ngành công nghệ cao có thể tạo ra sự chênh lệch trong cơ hội việc làm giữa các ngành. Trong khi các ngành công nghệ cao tạo ra giá trị lớn, chúng thường yêu cầu ít lao động hơn so với các ngành truyền thống như dệt may. Điều này có thể ảnh hưởng đến hàng trăm nghìn lao động trong các ngành sản xuất truyền thống, đòi hỏi chính phủ phải có các chính sách hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp và đào tạo lại lao động.
Kết Luận
Tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về việc ưu tiên sản xuất chip, AI, và thiết bị quân sự thay vì giày dép và quần áo đã làm rõ định hướng chiến lược của Mỹ trong việc tái định hình ngành sản xuất nội địa. Với các chính sách thuế quan mạnh mẽ, từ 25% đối với ô tô và thép đến 50% với EU, chính quyền Trump đang nỗ lực đưa các nhà máy về Mỹ và thúc đẩy các ngành công nghệ cao. Tuy nhiên, những thách thức về chi phí, kỹ năng lao động, và tác động đến giá tiêu dùng đặt ra bài toán khó cho tham vọng này. Trong bối cảnh tranh cãi với ngành dệt may và các ngành truyền thống khác, chính quyền Trump cần cân bằng giữa mục tiêu đổi mới và việc bảo vệ các ngành sản xuất hiện có để đảm bảo sự ổn định kinh tế và xã hội.
