Trong bối cảnh triển vọng thị trường bất động sản tiếp tục phục hồi nhờ các chính sách khơi thông pháp lý, Công ty Chứng khoán BIDV (BSC) nhận định thu hồi nợ xấu sẽ đóng vai trò quan trọng, trở thành “chiếc lốp dự phòng” giúp các ngân hàng đạt mục tiêu lợi nhuận năm 2025. Tuy nhiên, với biên lãi ròng (NIM) tiếp tục thu hẹp và nhiều yếu tố bất định từ thuế quan, ngành ngân hàng cần sự chọn lọc cổ phiếu để tối ưu hóa lợi nhuận trong năm nay.
Kế Hoạch Lợi Nhuận 2025: Ngân Hàng Tư Nhân Tham Vọng Hơn Quốc Doanh
Theo BSC, các ngân hàng tư nhân đặt mục tiêu lợi nhuận trước thuế 2025 tăng trưởng hơn 16% so với năm 2024, thể hiện sự tham vọng trong bối cảnh kinh tế phục hồi. Trong khi đó, các ngân hàng quốc doanh thận trọng hơn, với Vietcombank (VCB) là ngân hàng đầu tiên công bố kế hoạch lợi nhuận trước thuế tăng 3,5% tại Đại hội cổ đông 2025.
Sự khác biệt này phản ánh chiến lược kinh doanh và mức độ rủi ro mà mỗi nhóm ngân hàng sẵn sàng đối mặt. Các ngân hàng tư nhân như HDB, MBB, TCB, VPB được đánh giá cao nhờ hưởng lợi từ thị trường bất động sản phục hồi, trong khi các ngân hàng quốc doanh như BID, CTG, VCB tập trung vào chất lượng tài sản và quản trị rủi ro.
NIM Thu Hẹp: Thách Thức Lớn Với Ngành Ngân Hàng
BSC cho rằng biên lãi ròng (NIM) sẽ tiếp tục thu hẹp trong năm 2025, đạt mức 3,4% vào cuối quý 1/2025, gần ngang mức thấp nhất ghi nhận trong năm 2020. Nguyên nhân chính đến từ “cuộc đua vũ trang” trong việc huy động vốn và cạnh tranh lãi suất, đặc biệt khi các ngân hàng tham gia vào các dự án hạ tầng và công nghệ số với kỳ hạn dài.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa công bố gói tín dụng hỗ trợ lãi suất 500.000 tỷ đồng cho đầu tư hạ tầng và công nghệ số, với nguồn vốn từ các ngân hàng thương mại. Tuy nhiên, việc tài trợ các dự án hạ tầng đặt ra thách thức:
-
Kỳ hạn vay dài, tổng vốn đầu tư lớn.
-
Tỷ lệ vốn ngân sách nhà nước thấp (~20%), khiến ngân hàng chịu áp lực lớn.
-
Thời gian thu hồi vốn lâu, dẫn đến NIM kém cạnh tranh.
Để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn, các ngân hàng phải tăng huy động qua phát hành trái phiếu hoặc các kênh khác, làm gia tăng chi phí vốn. BSC khuyến nghị các ngân hàng nên ưu tiên tài trợ các ngành liên quan như sắt thép, nhựa, vật liệu xây dựng, vốn có lợi thế về quản trị chất lượng tài sản và NIM.
Thu Hồi Nợ Xấu: Động Lực Quan Trọng Cho Lợi Nhuận
Với thị trường bất động sản dự kiến tiếp tục ấm lên về thanh khoản nhờ các chính sách khơi thông pháp lý, thu hồi nợ xấu được xem là yếu tố then chốt giúp các ngân hàng bù đắp cho xu hướng NIM giảm. BSC nhấn mạnh đây sẽ là “chiếc lốp dự phòng” cho các ngân hàng đạt mục tiêu lợi nhuận, đặc biệt với những ngân hàng có tỷ lệ xóa nợ cao và tài sản đảm bảo được lựa chọn kỹ lưỡng.
VietinBank (CTG) là một ví dụ điển hình. Tại Đại hội cổ đông 2025, ban lãnh đạo CTG đặt mục tiêu lợi nhuận từ thu hồi nợ xấu đạt 10.000 tỷ đồng trong kịch bản cơ sở (tăng từ 8.500 tỷ đồng năm 2024), với kịch bản lạc quan lên đến 12.000-14.000 tỷ đồng. Các ngân hàng khác, dù chưa công bố con số cụ thể, cũng được BSC đánh giá sẽ hưởng lợi đáng kể từ hoạt động này, đặc biệt nếu Nghị quyết 42 về xử lý nợ xấu được luật hóa tại kỳ họp Quốc hội tháng 5/2025.
Các Mảng Thu Nhập Khác: Nhiều Thách Thức
Bên cạnh thu hồi nợ xấu, các mảng thu nhập ngoài lãi như kinh doanh ngoại hối, chứng khoán đầu tư, phí và dịch vụ dự kiến đối mặt với nhiều khó khăn:
-
Kinh doanh ngoại hối và trái phiếu Chính phủ: Biến động tỷ giá và dòng vốn ra/vào khó lường, kết hợp với việc nhiều ngân hàng đã hiện thực hóa lợi nhuận từ danh mục trái phiếu trong năm 2024, khiến tỷ trọng đóng góp của mảng này giảm mạnh.
-
Thu nhập phí và dịch vụ: Tình hình xuất nhập khẩu chịu ảnh hưởng từ thuế quan có thể làm giảm phí tài trợ thương mại. Thị trường bảo hiểm qua kênh ngân hàng (bancassurance) cũng phục hồi chậm, tạo thêm áp lực.
Những yếu tố này, cùng với mức nền lợi nhuận cao trong năm 2024, khiến các mảng thu nhập ngoài lãi khó duy trì đà tăng trưởng mạnh trong năm 2025.
Tác Động Từ Thuế Quan: Ngân Hàng Ít Chịu Ảnh Hưởng Trực Tiếp
BSC nhận định ngành ngân hàng, với vai trò tổ chức trung gian, sẽ chịu ảnh hưởng gián tiếp và chậm hơn từ chính sách thuế quan của Mỹ. Trong kịch bản cơ sở, nếu Việt Nam đàm phán thành công mức thuế 22-28%, ngành ngân hàng vẫn là lựa chọn đầu tư hàng đầu nhờ khả năng chống chịu tốt và định giá hấp dẫn.
Hiện tại, dư nợ cho vay liên quan đến xuất khẩu sang Mỹ chỉ chiếm 2-10% tổng dư nợ, tùy ngân hàng. Các ngân hàng quốc doanh như BID, CTG, VCB có tỷ trọng dư nợ FDI cao hơn nhờ quy mô vốn và uy tín, nhưng tác động trực tiếp từ thuế quan được đánh giá là không đáng kể trong ngắn hạn. Tuy nhiên, ảnh hưởng gián tiếp qua việc làm và thu nhập của người lao động cần được theo dõi trong nửa cuối năm 2025.
Cổ phiếu ngân hàng đã phục hồi tốt sau các lo ngại ban đầu về mức thuế 46%, với nhiều mã về vùng chiết khấu đáng kể so với lịch sử. BSC khuyến nghị chọn lọc cổ phiếu dựa trên các tiêu chí:
-
Ít chịu ảnh hưởng thuế quan, hưởng lợi từ bất động sản: HDB, MBB, TCB, VPB với hạn mức tín dụng và NIM vượt trội.
-
Chất lượng tài sản tốt, lợi nhuận từ thu hồi nợ xấu: CTG nhờ cắt giảm chi phí tín dụng.
-
Định giá chiết khấu sâu: BID, VCB với kế hoạch phát hành cổ phần cải thiện tỷ lệ an toàn vốn (CAR).
Tăng Trưởng Tín Dụng: Dấu Hiệu Tích Cực
Theo NHNN, tính đến cuối tháng 3/2025, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống đạt 3,5% và huy động vốn tăng 2,3% từ đầu năm, cải thiện đáng kể so với mức 1,4% và -0,5% cùng kỳ năm 2024. Tuy nhiên, với áp lực từ thuế quan và các dự án hạ tầng kỳ hạn dài, tăng trưởng tín dụng có thể khó đạt mục tiêu >16% của NHNN.
Các ngân hàng cần cân bằng giữa tăng trưởng tín dụng và quản trị rủi ro, đặc biệt khi tham gia tài trợ các dự án hạ tầng với tỷ lệ vốn ngân sách thấp. Việc huy động vốn trung và dài hạn sẽ tiếp tục gây áp lực lên chi phí vốn, đòi hỏi các ngân hàng phải tối ưu hóa danh mục cho vay.
Kết Luận
Năm 2025, ngành ngân hàng đứng trước cơ hội và thách thức đan xen. Thu hồi nợ xấu, đặc biệt từ bất động sản, sẽ là động lực quan trọng giúp các ngân hàng đạt mục tiêu lợi nhuận, bù đắp cho NIM thu hẹp và các mảng thu nhập ngoài lãi kém khả quan. Trong bối cảnh thuế quan bất định, ngành ngân hàng vẫn là lựa chọn đầu tư hấp dẫn nhờ khả năng chống chịu tốt và định giá chiết khấu. Nhà đầu tư nên ưu tiên các ngân hàng như HDB, MBB, TCB, VPB, CTG, BID, VCB, đồng thời theo dõi sát diễn biến thuế quan và kinh tế vĩ mô để điều chỉnh danh mục phù hợp.
