Đồng đô la yếu đang gây ra những biến động mạnh mẽ trên thị trường ngoại hối, làm dấy lên lo ngại về một cuộc chiến tranh tiền tệ toàn cầu. Sự suy yếu của đồng bạc xanh tạo áp lực lên các quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu, buộc họ cân nhắc phá giá tiền tệ để duy trì tính cạnh tranh. Tuy nhiên, giới chuyên gia nhận định rằng các ngân hàng trung ương sẽ hành động thận trọng để tránh làm gia tăng bất ổn kinh tế toàn cầu.
Đồng Đô La Yếu Gây Sóng Gió Trên Thị Trường Ngoại Hối
Đồng đô la Mỹ đang trải qua giai đoạn suy yếu đáng kể, kéo theo làn sóng hỗn loạn trên thị trường ngoại hối. Chỉ số DXY, đo lường tỷ giá đồng đô la so với rổ sáu ngoại tệ mạnh, đã giảm gần 9% kể từ đầu năm 2025. Nỗi bất an về chính sách thương mại của Mỹ, đặc biệt là các mức thuế quan mới, đã khiến nhà đầu tư tháo chạy khỏi đồng bạc xanh và trái phiếu chính phủ Mỹ.
Tâm Lý Bi Quan Với Tỷ Giá Đồng Đô La
Theo khảo sát của Bank of America, 61% nhà quản lý quỹ toàn cầu dự báo đồng đô la yếu sẽ tiếp diễn trong 12 tháng tới, đánh dấu tâm lý bi quan nhất trong gần hai thập kỷ. Giới quan sát thị trường nhận định rằng tỷ giá đồng đô la có thể giảm thêm, làm gia tăng áp lực lên các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu.
Sự Bứt Phá của Các Đồng Tiền Trú Ẩn An Toàn
Sự suy yếu của đồng đô la đã thúc đẩy các đồng tiền trú ẩn an toàn như yen Nhật, franc Thụy Sĩ và euro tăng giá mạnh, đạt mức tăng 10-11% so với đô la kể từ đầu năm. Các đồng tiền khác cũng ghi nhận đà tăng đáng kể:
- Peso Mexico: +5,5%
- Đô la Canada: +4%
- Zloty Ba Lan: +9%
- Rúp Nga: +22%
Cơ Hội và Thách Thức Từ Đồng Đô La Yếu
Đối với nhiều ngân hàng trung ương, đồng đô la yếu mang lại cơ hội đáng kể. Adam Button, chuyên gia phân tích tại ForexLive, nhận định:
“Hầu hết các nhà hoạch định chính sách sẽ hoan nghênh việc đô la giảm giá 10-20%.”
Một đồng đô la yếu giúp giảm gánh nặng nợ thực tế cho các thị trường mới nổi ngập nợ bằng đô la, đồng thời làm hàng nhập khẩu rẻ hơn, kiềm chế lạm phát.
Giảm Lạm Phát, Kích Thích Tăng Trưởng
Đồng nội tệ mạnh lên tạo điều kiện cho các ngân hàng trung ương cắt giảm lãi suất, kích thích tăng trưởng kinh tế. “Cơn bán tháo đô la gần đây mang lại sự nhẹ nhõm cho các ngân hàng trung ương,” Button bình luận. Tuy nhiên, điều này cũng làm hàng xuất khẩu trở nên đắt đỏ, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ áp thuế quan mới.
Châu Á: Điểm Nóng của Chiến Tranh Tiền Tệ?
Châu Á, được mệnh danh là “công xưởng của thế giới,” đối mặt với nguy cơ lớn nhất từ đồng đô la yếu. Thomas Rupf, đồng giám đốc đầu tư tại VP Bank Group (Singapore), cảnh báo rằng các quốc gia xuất khẩu ở khu vực này dễ bị tổn thương khi hàng hóa trở nên kém cạnh tranh do đồng nội tệ mạnh lên.
Phá Giá Tiền Tệ: Vũ Khí Nguy Hiểm
Để bảo vệ lợi thế xuất khẩu, các quốc gia có thể can thiệp thị trường ngoại hối bằng cách phá giá tiền tệ, thông qua giảm lãi suất, in tiền, hoặc bán nội tệ để mua ngoại tệ. Hành động này có thể kích hoạt phản ứng trả đũa từ các nước khác, dẫn đến một cuộc chiến tranh tiền tệ toàn cầu. Nick Rees từ Monex Europe cho rằng các thị trường mới nổi, đặc biệt ở châu Á, đang cân nhắc chiến lược này.
Rủi Ro Từ Phá Giá Tiền Tệ
Tuy nhiên, phá giá tiền tệ là một “con dao hai lưỡi.” Wael Makarem từ Exness cảnh báo rằng các thị trường mới nổi đang đối mặt với lạm phát cao, nợ lớn, và nguy cơ dòng vốn tháo chạy. Việc phá giá có thể bị Mỹ coi là thao túng tiền tệ, dẫn đến các biện pháp trả đũa thương mại.
Alex Muscatelli từ Fitch Ratings nhấn mạnh:
- Đồng nội tệ yếu có thể gây ra dòng vốn rút ra ồ ạt.
- Lạm phát nhập khẩu tăng cao, làm suy yếu nền kinh tế.
- Nguy cơ bất ổn vĩ mô gia tăng ở các thị trường mới nổi.
Ngân Hàng Trung Ương Kiềm Chế Tránh Bất Ổn
Hiện tại, các ngân hàng trung ương đang kiềm chế để tránh châm ngòi một cuộc chiến tranh tiền tệ. Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ, ví dụ, đang đau đầu với đồng franc mạnh, khiến hàng xuất khẩu – chiếm hơn 75% GDP – trở nên đắt đỏ.
“Nếu dòng vốn tiếp tục đổ vào, Thụy Sĩ có thể phải phá giá đồng franc,” Button nhận định.
Phá Giá: Lựa Chọn Không Được Ưa Chuộng
Dù có sức hút, phá giá tiền tệ không phải lựa chọn phổ biến do nguy cơ thổi bùng lạm phát và làm leo thang căng thẳng thương mại. Brendan McKenna từ Wells Fargo cho rằng phá giá có thể bị xem là hành động khiêu khích trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang căng thẳng.
Các Yếu Tố Quyết Định Phá Giá Tiền Tệ
Các yếu tố như dự trữ ngoại hối, nợ nước ngoài, cán cân thương mại, và độ nhạy với lạm phát nhập khẩu sẽ quyết định liệu một quốc gia có nên phá giá hay không. McKenna nhấn mạnh:
“Những nước xuất khẩu mạnh, có dự trữ dồi dào và ít nợ ngoại tệ có nhiều dư địa hơn, nhưng vẫn sẽ hành động thận trọng.”
Tránh Xung Đột Để Bảo Vệ Ổn Định
Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị leo thang, phá giá tiền tệ có thể bị coi là thao túng tiền tệ, mời gọi sự trả đũa. Thomas Rupf từ VP Bank Group cảnh báo rằng các ngân hàng trung ương đang ưu tiên né tránh xung đột để bảo vệ sự ổn định kinh tế toàn cầu.
Kết Luận: Đồng Đô La Yếu và Tương Lai Thị Trường Ngoại Hối
Đồng đô la yếu đang tạo ra cả cơ hội và thách thức cho các nền kinh tế toàn cầu. Trong khi một số quốc gia hưởng lợi từ việc giảm gánh nặng nợ và lạm phát nhập khẩu, áp lực duy trì tính cạnh tranh xuất khẩu khiến phá giá tiền tệ trở thành một lựa chọn đầy rủi ro. Dù nguy cơ chiến tranh tiền tệ hiện hữu, các ngân hàng trung ương đang ưu tiên thận trọng để tránh làm gia tăng bất ổn. Trong bối cảnh thị trường ngoại hối biến động và căng thẳng thương mại leo thang, sự ổn định kinh tế toàn cầu sẽ phụ thuộc vào khả năng kiềm chế của các nhà hoạch định chính sách.
