Căng thẳng thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, vốn đã leo thang mạnh mẽ trong những tháng gần đây, đang có dấu hiệu hạ nhiệt khi Nhà Trắng xem xét giảm đáng kể thuế quan áp dụng lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo các nguồn tin từ Wall Street Journal ngày 23 tháng 4 năm 2025, mức thuế quan có thể giảm xuống còn khoảng 50-65% so với mức hiện tại (145%) đối với một số mặt hàng. Động thái này diễn ra trong bối cảnh thị trường tài chính toàn cầu bất ổn và lo ngại về suy thoái kinh tế gia tăng. Mặc dù Tổng thống Donald Trump chưa đưa ra quyết định cuối cùng, các tín hiệu tích cực từ chính quyền Mỹ đã làm dấy lên hy vọng về một giải pháp thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Diễn Biến Gần Đây
Cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung đã chứng kiến những bước leo thang đáng kể trong thời gian qua:
-
Ngày 2 tháng 4 năm 2025: Tổng thống Trump công bố áp dụng thuế quan “tương ứng” đối với nhiều quốc gia, đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn căng thẳng mới.
-
Ngày 9 tháng 4 năm 2025: Sau khi tạm hoãn áp thuế đối với các đối tác thương mại khác trong 90 ngày, Trump tăng thuế nhập khẩu từ Trung Quốc lên 125%, có hiệu lực ngay lập tức.
-
Ngày 11 tháng 4 năm 2025: Trung Quốc đáp trả bằng cách nâng thuế quan lên 125% đối với hàng hóa Mỹ, gọi hành động của Mỹ là “sự đe dọa và ép buộc đơn phương”.
-
Tháng 4 năm 2025: Thuế quan của Mỹ đối với Trung Quốc tiếp tục tăng lên mức 145%, đẩy hai nước đến bờ vực của một cuộc cấm vận thương mại.
Tuy nhiên, vào ngày 22 tháng 4, Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đã phát biểu tại một cuộc họp kín do JP Morgan Chase tổ chức rằng cuộc chiến thuế quan hiện tại là “không bền vững” và dự báo căng thẳng sẽ sớm giảm. Cùng ngày, Tổng thống Trump cũng ám chỉ rằng mức thuế 145% sẽ không được duy trì lâu dài, đánh dấu một sự thay đổi trong lập trường của chính quyền.
Kế Hoạch Giảm Thuế Quan
Theo các nguồn tin, Nhà Trắng đang cân nhắc hai phương án chính để giảm thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc:
-
Giảm thuế trực tiếp: Mức thuế có thể giảm xuống còn 50-65% so với mức hiện tại, tùy thuộc vào mặt hàng. Động thái này nhằm giảm áp lực lên chuỗi cung ứng toàn cầu và người tiêu dùng Mỹ, đồng thời tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán thương mại.
-
Hệ thống thuế quan theo tầng: Dựa trên đề xuất của Ủy ban Hạ viện từ cuối năm 2024, các mặt hàng không được coi là mối đe dọa an ninh quốc gia sẽ chịu thuế 35%, trong khi các mặt hàng chiến lược sẽ chịu thuế từ 100% trở lên. Hệ thống này dự kiến được triển khai trong vòng năm năm.
Tổng thống Trump đã xác nhận khả năng giảm thuế trong một cuộc họp báo ngày 22 tháng 4: “145% là mức rất cao và sẽ không duy trì ở mức đó… Nó sẽ giảm đáng kể, nhưng sẽ không về zero.” Phát biểu này phản ánh một sự điều chỉnh chiến lược, cân bằng giữa bảo vệ lợi ích quốc gia và duy trì quan hệ thương mại với Trung Quốc.
Lập Trường và Đàm Phán
Mặc dù có dấu hiệu mềm mỏng, Nhà Trắng vẫn nhấn mạnh rằng Trung Quốc cần chủ động trong việc nối lại đàm phán. Thư ký báo chí Karoline Leavitt tuyên bố ngày 15 tháng 4: “Trách nhiệm thuộc về Trung Quốc: họ phải đạt được thỏa thuận với chúng tôi.” Tuy nhiên, Bộ trưởng Bessent bày tỏ lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận, dù các cuộc đàm phán chính thức chưa bắt đầu.
Phía Trung Quốc, trong khi bày tỏ sẵn sàng đàm phán, nhấn mạnh rằng các cuộc thảo luận phải dựa trên sự bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau. Một nguồn tin từ Bắc Kinh cho biết Trung Quốc đã bổ nhiệm một đại diện đàm phán trước khi Trump công bố thuế quan “Ngày Giải phóng” vào ngày 2 tháng 4. Vào ngày 23 tháng 4, các quan chức Trung Quốc tái khẳng định mong muốn đàm phán nhưng cảnh báo rằng các mối đe dọa liên tục sẽ cản trở tiến trình.
Tác Động Kinh Tế và Phản Ứng Thị Trường
Cuộc chiến thuế quan đã gây ra những tác động đáng kể đến nền kinh tế toàn cầu:
-
Dự báo kinh tế: UBS ước tính rằng thuế quan hiện tại có thể làm giảm tăng trưởng GDP của Trung Quốc hơn hai điểm phần trăm trong năm nay.
-
Doanh nghiệp và người tiêu dùng: Các doanh nghiệp nhỏ, đặc biệt là tại các khu phố Tàu ở Mỹ, đang chịu áp lực từ giá cả tăng cao. Eva Sam, chủ cửa hàng Popular Jewelry ở New York, chia sẻ: “Thuế quan tăng cao khiến việc ổn định giá cả gần như không thể.”
-
Th mercato financeiro: Tin tức về khả năng giảm thuế đã thúc đẩy thị trường chứng khoán Mỹ. Ngày 22 tháng 4, chỉ số S&P 500 tăng gần 2% sau phát biểu của Bộ trưởng Bessent. Đến ngày 23 tháng 4, S&P 500 và Nasdaq Composite lần lượt tăng 3% và 3.5% khi có báo cáo về kế hoạch cắt giảm thuế.
Triển Vọng Tương Lai
Mặc dù có những tín hiệu tích cực, việc đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Các nguồn tin cho rằng tiến triển đáng kể sẽ đòi hỏi sự can thiệp trực tiếp từ Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình, những người chưa có cuộc đối thoại kể từ khi Trump nhậm chức vào ngày 20 tháng 1 năm 2025.
Việc giảm thuế quan có thể giúp bình thường hóa chuỗi cung ứng toàn cầu, vốn đã bị gián đoạn nghiêm trọng. Tuy nhiên, ngay cả khi giảm xuống 50-65%, mức thuế vẫn cao hơn so với cam kết 60% của Trump trong chiến dịch tranh cử năm 2024, cho thấy sự cân bằng giữa chính sách bảo hộ và thực tế thương mại.
Tổng thống Trump nhấn mạnh mục tiêu đạt được sự hợp tác hòa bình: “Tôi tin rằng chúng ta có thể cùng tồn tại hòa bình và lý tưởng là hợp tác.” Với lập trường mềm mỏng hơn từ cả hai phía, triển vọng về một giải pháp thương mại đang dần trở nên khả thi, nhưng thị trường và cộng đồng quốc tế vẫn đang theo dõi sát sao các bước đi tiếp theo của Washington và Bắc Kinh.
