Mỹ Siết Xuất Khẩu Chip: Huawei và Cambricon Nắm Cơ Hội Vàng

Trong bối cảnh cuộc chiến công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng leo thang, các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip AI của Mỹ đối với Nvidia đã vô tình mở ra cơ hội vàng cho các nhà sản xuất chip nội địa Trung Quốc, đặc biệt là Huawei và Cambricon Technologies. Những hạn chế mới này không chỉ làm rung chuyển thị trường công nghệ toàn cầu mà còn thúc đẩy Bắc Kinh tăng tốc phát triển các giải pháp thay thế cho Nvidia, định hình lại cuộc đua công nghệ AI. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết tác động của các biện pháp kiểm soát, cơ hội cho các công ty Trung Quốc, và những thách thức mà họ phải đối mặt để cạnh tranh trên trường quốc tế.

Vào tuần trước, Bộ Thương mại Mỹ công bố rằng các đơn vị xử lý đồ họa H20 của Nvidia – vốn được thiết kế để tuân thủ các hạn chế xuất khẩu trước đó – giờ đây sẽ yêu cầu giấy phép xuất khẩu. Quyết định này đánh dấu một bước tiến mới trong chiến lược của Washington nhằm hạn chế Trung Quốc tiếp cận các công nghệ tiên tiến, đặc biệt là trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI). Theo thông báo từ Nvidia, công ty dự kiến sẽ ghi nhận khoản chi phí 5,5 tỷ USD liên quan đến các đơn hàng chip H20 không thể hoàn thành trong quý này, khiến cổ phiếu Nvidia giảm hơn 6% sau tin tức này.

Các biện pháp kiểm soát này là một phần của chuỗi hạn chế bắt đầu từ năm 2022, khi chính quyền Biden áp đặt các quy định nghiêm ngặt đối với xuất khẩu chip AI sang Trung Quốc. Mục tiêu là làm chậm lại sự phát triển quân sự và công nghệ AI của Trung Quốc, vốn được xem là mối đe dọa tiềm tàng đối với an ninh quốc gia Mỹ. Tuy nhiên, sự gián đoạn này lại tạo ra một khoảng trống trên thị trường Trung Quốc, nơi các công ty nội địa như Huawei đang nhanh chóng lấp đầy.

Theo ông Brady Wang, phó giám đốc tại Counterpoint Research, các hạn chế đối với Nvidia mang lại “động lực và cơ hội lớn hơn” cho các công ty chip AI nội địa của Trung Quốc để phát triển và cải thiện các giải pháp của họ. Ông dự đoán rằng nhu cầu đối với GPU nội địa sẽ tăng mạnh trong thời gian tới, đặc biệt khi các công ty Trung Quốc tìm cách giảm sự phụ thuộc vào công nghệ Mỹ.

Huawei: Ngọn Cờ Đầu Trong Cuộc Đua Chip AI

Trong số các nhà sản xuất chip nội địa, Huawei nổi lên như một “người dẫn đầu rõ ràng” với dòng chip Ascend 910, đặc biệt là phiên bản mới nhất Ascend 910C. Mặc dù bị Mỹ đưa vào danh sách đen từ năm 2020, Huawei đã chứng minh khả năng thiết kế chip cạnh tranh, dù vẫn phụ thuộc vào các nguồn cung nước ngoài. Theo báo cáo từ SemiAnalysis, chip Ascend của Huawei là một “con chip toàn cầu” với bộ nhớ HBM từ Hàn Quốc, sản xuất wafer chính từ TSMC (Đài Loan), và được chế tạo bởi thiết bị sản xuất wafer từ Mỹ, Hà Lan, và Nhật Bản.

Báo cáo từ SemiAnalysis nhấn mạnh rằng Huawei đã “gây sóng gió” với kiến trúc CloudMatrix 384, sử dụng 384 chip Ascend 910C, cạnh tranh trực tiếp với hệ thống GB200 NVL72 của Nvidia. Mặc dù hiệu suất phần cứng của Huawei vẫn chưa hoàn toàn sánh ngang Nvidia, nhưng khoảng cách đang được thu hẹp nhanh chóng, đặc biệt khi xét đến các giải pháp phần cứng.

Cambricon GPU Trung Quốc: Ngôi Sao Đang Lên

Bên cạnh Huawei, Cambricon Technologies cũng đang nổi lên như một đối thủ đáng gờm. Công ty này, chuyên thiết kế GPU, đã chứng kiến cổ phiếu tăng hơn 10% trong năm ngày giao dịch gần đây và tăng vọt 400% trong 12 tháng qua, nhờ tin tức về các hạn chế đối với Nvidia. Cambricon, với sự hỗ trợ từ nhà nước, đang tận dụng cơ hội để mở rộng thị phần trong thị trường AI nội địa.

Mặc dù các công ty như Huawei và Cambricon đang đạt được những bước tiến đáng kể, họ vẫn đối mặt với thách thức lớn trong việc giảm sự phụ thuộc vào chuỗi cung ứng toàn cầu. Báo cáo từ SemiAnalysis chỉ ra rằng chip Ascend của Huawei, dù có thể được sản xuất tại SMIC (nhà máy lớn nhất Trung Quốc), vẫn cần HBM từ Samsung (Hàn Quốc) và wafer từ TSMC. Hơn nữa, các thiết bị sản xuất wafer trị giá hàng chục tỷ USD từ Mỹ, Hà Lan, và Nhật Bản vẫn đóng vai trò quan trọng trong quy trình sản xuất.

Một ví dụ điển hình là việc Huawei đã né tránh các biện pháp kiểm soát của Mỹ bằng cách mua khoảng 500 triệu USD wafer 7nm từ TSMC thông qua một công ty trung gian, Sophgo. Tuy nhiên, TSMC hiện đang đối mặt với khoản phạt 1 tỷ USD từ Mỹ vì vi phạm lệnh cấm, điều này cho thấy các biện pháp kiểm soát đang được siết chặt.

SMIC, dù đang mở rộng công suất tại Thượng Hải, Thâm Quyến, và Bắc Kinh với gần 50.000 wafer/tháng trong năm nay, vẫn gặp khó khăn trong việc đạt được năng suất cao. Nếu không kiểm soát được các yếu tố như HBM, công cụ chế tạo wafer, và hóa chất như photoresist, sản lượng của SMIC có thể bị hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của Huawei.

Trong ngắn hạn, các kho dự trữ chip hiện có tại Trung Quốc mang lại thời gian quý báu cho các nhà sản xuất nội địa để mở rộng sản xuất. Ông Brady Wang từ Counterpoint Research nhận định rằng tác động của các biện pháp kiểm soát hiện tại là “hạn chế” trong ngắn hạn, nhưng về trung và dài hạn, kết quả sẽ phụ thuộc vào tốc độ phát triển của các công ty như Huawei và Cambricon.

Trong dài hạn, nếu Trung Quốc có thể xây dựng một chuỗi cung ứng nội địa hoàn chỉnh, từ thiết kế chip đến sản xuất HBM và công cụ chế tạo, các công ty như Huawei có thể không chỉ thống trị thị trường nội địa mà còn cạnh tranh trên trường quốc tế. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi đầu tư lớn và thời gian, đặc biệt khi các công ty Trung Quốc vẫn đi sau Nvidia về phần mềm và hệ sinh thái.

Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chip AI của Mỹ, dù nhằm kìm hãm sự phát triển công nghệ của Trung Quốc, lại vô tình tạo ra một “cơ hội vàng” cho các nhà sản xuất nội địa như Huawei và Cambricon. Với sự hỗ trợ từ chính phủ và nhu cầu ngày càng tăng, các công ty này đang nhanh chóng thu hẹp khoảng cách với Nvidia, đặc biệt trong các giải pháp phần cứng. Tuy nhiên, thách thức về chuỗi cung ứng toàn cầu và sự thiếu hụt trong phần mềm vẫn là những rào cản lớn.

Trong bối cảnh chiến tranh công nghệ tiếp tục leo thang, cuộc đua giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ dừng lại ở chip AI mà còn mở rộng sang các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, kinh tế số, và an ninh quốc gia. Liệu Huawei và các đối thủ nội địa có thể vượt qua Nvidia và định hình lại thị trường công nghệ toàn cầu? Câu trả lời sẽ phụ thuộc vào cách họ tận dụng cơ hội này và vượt qua những rào cản hiện tại.