Qualcomm Chọn Việt Nam Làm Trung Tâm Nghiên Cứu AI Toàn Cầu Lớn Thứ Ba

1. Giới thiệu

Qualcomm, tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới trong lĩnh vực viễn thông và thiết bị di động, vừa công bố kế hoạch xây dựng trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) về trí tuệ nhân tạo (AI) lớn thứ ba trên toàn cầu tại Việt Nam, sau các trung tâm tại Ấn Độ và Ireland. Quyết định này, được công bố vào ngày 16/4/2025, diễn ra sau khi Qualcomm mua lại MovianAI – công ty con chuyên về AI tạo sinh của VinAI thuộc Tập đoàn Vingroup. Động thái này không chỉ khẳng định cam kết của Qualcomm trong việc mở rộng hoạt động tại Việt Nam mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam như một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư công nghệ cao, đặc biệt trong lĩnh vực AI và bán dẫn.

2. Tầm nhìn chiến lược của Qualcomm tại Việt Nam

Qualcomm, tập đoàn công nghệ Mỹ với giá trị vốn hóa khoảng 154 tỷ USD tính đến ngày 15/4/2025, nổi tiếng với dòng chip Snapdragon, hiện diện trong hầu hết các smartphone cao cấp tại thị trường Mỹ. Hoạt động theo mô hình không sở hữu nhà máy (fabless), Qualcomm tập trung vào thiết kế chip, phần mềm và dịch vụ cho thiết bị di động, công nghệ 5G, ô tô, máy tính và Internet vạn vật (IoT). Hiện nay, tập đoàn đang đẩy mạnh đầu tư vào AI, đặc biệt là AI biên (edge AI), cho phép các mô hình AI hoạt động trực tiếp trên thiết bị mà không phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng dữ liệu tập trung.

Trong cuộc gặp với Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng vào ngày 16/4/2025, ông Jilei Hou, Phó Chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật của Qualcomm, đã bày tỏ kế hoạch xây dựng một trung tâm R&D AI đẳng cấp thế giới tại Việt Nam. Trung tâm này sẽ là cơ sở lớn thứ ba của Qualcomm trên toàn cầu, thể hiện niềm tin mạnh mẽ của tập đoàn vào tiềm năng của Việt Nam như một trung tâm đổi mới công nghệ tại khu vực Đông Nam Á.

3. Tại sao Qualcomm chọn Việt Nam?

Quyết định chọn Việt Nam của Qualcomm được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố chiến lược:

1. Nguồn nhân lực chất lượng cao: Việt Nam sở hữu đội ngũ kỹ sư và nhà nghiên cứu tài năng, với số lượng lớn sinh viên tốt nghiệp trong các lĩnh vực STEM. Đây là điều kiện tiên quyết để phát triển một trung tâm R&D quy mô lớn.
2. Hệ sinh thái AI và bán dẫn phát triển: Việt Nam đã xây dựng hệ sinh thái AI và bán dẫn năng động, với sự hiện diện của các tập đoàn công nghệ lớn như Nvidia, vốn đã mua lại VinBrain – một doanh nghiệp AI y tế của Vingroup.
3. Môi trường chính trị ổn định: Chính phủ Việt Nam có chiến lược rõ ràng và cam kết mạnh mẽ trong việc phát triển các lĩnh vực AI và bán dẫn, tạo môi trường thuận lợi cho các doanh nghiệp công nghệ cao.
4. Chính sách ưu đãi hấp dẫn: Việt Nam cung cấp nhiều chính sách ưu đãi cho đầu tư vào công nghệ cao, như được Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh trong các cam kết với nhà đầu tư.
5. Kinh nghiệm hoạt động tại Việt Nam: Qualcomm đã có mặt tại Việt Nam với hai văn phòng đại diện và một trung tâm R&D tại Hà Nội từ năm 2020, giúp tập đoàn hiểu rõ môi trường kinh doanh và tiềm năng của thị trường.

4. Thương vụ mua lại MovianAI – Bước đi chiến lược

4.1. Chi tiết thương vụ

Vào ngày 1/4/2025, Qualcomm công bố mua lại 65% cổ phần của MovianAI, công ty con chuyên về AI tạo sinh, tách ra từ VinAI của Vingroup vào năm 2024. Giá trị thương vụ không được tiết lộ, nhưng đây là một phần trong chiến lược của Qualcomm nhằm mở rộng năng lực AI. Cùng với thương vụ, Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, Tổng giám đốc VinAI, sẽ gia nhập Qualcomm. Ông Hưng, từng là nhà khoa học tại Google DeepMind, có nhiều đóng góp quan trọng trong AI tạo sinh, thị giác máy tính và mô hình ngôn ngữ. VinAI, do ông Hưng thành lập năm 2019, đã phát triển mô hình ngôn ngữ lớn PhởGPT với 7,5 tỷ tham số vào năm 2023.

4.2. Ý nghĩa của thương vụ

Theo ông Jilei Hou, việc mua lại MovianAI thể hiện cam kết của Qualcomm trong việc đầu tư vào nghiên cứu và phát triển AI tại Việt Nam, đồng thời ươm tạo nhân tài AI. Ông đánh giá cao đội ngũ MovianAI, nơi quy tụ những nhà khoa học và nhà nghiên cứu AI hàng đầu thế giới với phòng nghiên cứu chất lượng cao.

“Thương vụ này khẳng định cam kết của chúng tôi trong việc phân bổ nguồn lực cho R&D, biến Qualcomm thành động lực thúc đẩy làn sóng đổi mới AI tiếp theo. Việc thu hút nhân tài từ VinAI giúp tăng cường năng lực của chúng tôi, mang lại lợi ích cho nhiều ngành công nghiệp và người dùng,” ông Jilei Hou nhấn mạnh.

Động thái này nằm trong chiến lược mở rộng AI của Qualcomm, sau thương vụ mua lại Edge Impulse – một công ty AI và IoT của Đức vào tháng 3/2025. CEO Qualcomm, Cristiano Amon, gần đây mô tả AI biên là “làn gió thuận” thúc đẩy sự phát triển của tập đoàn.

5. Hoạt động của Qualcomm tại Việt Nam

Qualcomm đã có sự hiện diện lâu dài và đóng góp đáng kể cho ngành công nghệ Việt Nam:

1. Văn phòng đại diện: Qualcomm duy trì hai văn phòng tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, hỗ trợ kết nối với đối tác và mở rộng mạng lưới kinh doanh.
2. Trung tâm R&D đầu tiên tại Đông Nam Á: Trung tâm R&D tại Hà Nội, được thành lập năm 2020, là cơ sở R&D đầu tiên của Qualcomm trong khu vực.
3. Hỗ trợ startup: Chương trình Qualcomm Vietnam Innovation Challenge (QVIC) hằng năm hỗ trợ startup công nghệ Việt Nam về tài chính, kỹ thuật và sở hữu trí tuệ, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp.
4. Hợp tác trong nước: Qualcomm phối hợp với Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) tổ chức các sự kiện như Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam và hỗ trợ startup tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
5. Phát triển 5G: Qualcomm hợp tác với Viettel và VNPT để thúc đẩy công nghệ 5G, góp phần nâng cấp hạ tầng viễn thông Việt Nam.

6. Phản ứng và kỳ vọng từ Chính phủ Việt Nam

Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng hoan nghênh kế hoạch xây dựng trung tâm R&D của Qualcomm và đánh giá cao các hoạt động của tập đoàn tại Việt Nam. Ông bày tỏ kỳ vọng Qualcomm sẽ hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam phát triển mạnh mẽ hơn và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Ông cũng đề xuất Qualcomm triển khai chương trình đào tạo STEM cho trẻ em Việt Nam, giúp thế hệ trẻ tiếp cận AI từ sớm, đồng thời mở rộng hoạt động R&D tại NIC Hòa Lạc để tận dụng các chính sách ưu đãi.

Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính, trong một diễn đàn về AI và bán dẫn vào tháng 3/2025, cam kết đảm bảo lợi nhuận cao và các chính sách ưu đãi cho các tập đoàn công nghệ đầu tư tại Việt Nam, đồng thời bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp.

7. Triển vọng và tác động đối với ngành công nghệ Việt Nam

7.1. Cơ hội phát triển ngành AI và bán dẫn

Quyết định của Qualcomm mở ra nhiều cơ hội cho ngành công nghệ Việt Nam:

1. Thúc đẩy hệ sinh thái AI và bán dẫn: Sự hiện diện của Qualcomm sẽ thu hút thêm các doanh nghiệp và nhà đầu tư, tạo ra hệ sinh thái công nghệ hoàn chỉnh và năng động.
2. Phát triển nhân lực: Trung tâm R&D cung cấp cơ hội cho kỹ sư và nhà nghiên cứu Việt Nam làm việc với công nghệ tiên tiến và học hỏi từ các chuyên gia hàng đầu.
3. Chuyển giao công nghệ: Hợp tác với Qualcomm sẽ giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ tiên tiến, nâng cao năng lực cạnh tranh.
4. Nâng cao vị thế quốc tế: Việc Qualcomm chọn Việt Nam làm trung tâm R&D lớn thứ ba toàn cầu sẽ củng cố vị thế của Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới.

7.2. Chiến lược phát triển AI và bán dẫn của Việt Nam

Việt Nam đang triển khai nhiều chính sách để thúc đẩy AI và bán dẫn, bao gồm:

1. Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn 2050.
2. Chương trình phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn đến năm 2030, định hướng 2050.
3. Quyết định thúc đẩy ứng dụng AI trong các lĩnh vực, như Kế hoạch hành động năm 2024 của Bộ Thông tin và Truyền thông.
4. Cải cách thể chế, giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính để hỗ trợ doanh nghiệp.

8. Kết luận

Quyết định xây dựng trung tâm R&D AI lớn thứ ba toàn cầu tại Việt Nam của Qualcomm là minh chứng rõ ràng cho tiềm năng phát triển của ngành công nghệ cao tại Việt Nam, đặc biệt trong lĩnh vực AI và bán dẫn. Đây là kết quả từ những nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, phát triển nhân lực và xây dựng cơ sở hạ tầng của Chính phủ Việt Nam.

Việc mua lại MovianAI và kế hoạch xây dựng trung tâm R&D không chỉ mang lại lợi ích cho Qualcomm mà còn tạo cơ hội lớn cho ngành công nghệ Việt Nam. Điều này khẳng định vị thế ngày càng cao của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu, trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị và kinh tế ngày càng gay gắt. Trong tương lai, sự hợp tác giữa Qualcomm và các tổ chức trong nước sẽ tiếp tục mở rộng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành công nghệ cao tại Việt Nam.