Ngành ô tô Việt Nam đang thay đổi mạnh mẽ. Thay vì chỉ tập trung bán xe, các “ông lớn” như VinFast và THACO đang xây dựng một hệ sinh thái mới: bán xe, cung cấp dịch vụ, chăm sóc khách hàng suốt vòng đời sử dụng. Đây là bước ngoặt lớn, hứa hẹn đưa ngành ô tô Việt tiến gần hơn với chuẩn mực quốc tế.
1. Thị Trường Ô Tô Việt Nam: Còn Nhiều Tiềm Năng
Ở Việt Nam, cứ 1.000 người mới có khoảng 50 người sở hữu ô tô – con số thấp hơn nhiều so với Thái Lan hay Indonesia, chưa nói đến các nước phát triển. Điều này cho thấy thị trường ô tô Việt vẫn còn rất nhiều cơ hội để phát triển.
Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng bán xe không quá ấn tượng: trung bình 7,1%/năm trong 10 năm qua, và chỉ 0,8%/năm từ 2022–2024 sau đại dịch Covid-19. Hiện nay, các đại lý chủ yếu kiếm tiền bằng cách nhập xe từ hãng, bán qua showroom và hưởng chênh lệch giá. Nhưng lợi nhuận từ việc này khá thấp, chỉ khoảng 2–10%, phụ thuộc vào hỗ trợ từ hãng xe và tình hình thị trường.
So với các nước như Mỹ hay châu Âu, Việt Nam còn thiếu nhiều dịch vụ quan trọng như tài chính – bảo hiểm (cho vay mua xe, bảo hiểm xe), hậu mãi (bảo dưỡng, sửa chữa) và thị trường xe cũ. Đây chính là những mảnh ghép mà các doanh nghiệp đang bắt đầu khai thác để tạo đột phá.
2. Dịch Vụ Hậu Mãi: “Mỏ Vàng” Mới Của Ngành Ô Tô
Hậu mãi – tức là các dịch vụ như bảo dưỡng, sửa chữa, thay phụ tùng, bảo hiểm hay bảo hành – đang trở thành mảng kinh doanh siêu tiềm năng. Ở Mỹ, hậu mãi có thể mang về 14–22% tổng doanh thu của đại lý, nhưng ở Việt Nam mới chỉ khoảng 6–13,5%. Đây là cơ hội lớn để các công ty tăng trưởng.
Theo Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), các doanh nghiệp như Haxaco (HAX) và City Auto (CTF) đã bắt đầu thành công với hậu mãi. Doanh thu từ mảng này tăng 10–15%/năm trong 5 năm qua, với lợi nhuận có thể cao gấp nhiều lần so với bán xe, lên đến 30–90%. Lý do là vì bảo dưỡng và phụ tùng chính hãng mang lại nguồn thu đều đặn.
Ngoài ra, các công ty còn mở rộng sang bán xe cũ và cung cấp dịch vụ tài chính – bảo hiểm. Mô hình “một cửa” – bán xe, cho vay, bảo hiểm, sửa chữa và mua lại xe cũ – đang được học hỏi từ các tập đoàn lớn như AutoNation ở Mỹ. Điều này giúp giữ chân khách hàng lâu dài và tăng doanh thu bền vững.
3. VinFast và THACO: Những Người Đi Đầu
Trong khi các đại lý truyền thống như Haxaco hay Sovico phân phối xe cho hãng quốc tế, VinFast và THACO chọn cách làm khác biệt: tự sản xuất, tự phân phối và tự xây dựng hệ sinh thái dịch vụ.
- VinFast: Bán Xe Trực Tiếp, Chăm Sóc Tận Tâm
VinFast bỏ qua đại lý trung gian, bán xe trực tiếp đến khách hàng qua hệ thống showroom và trung tâm dịch vụ của mình. Hãng dùng ứng dụng để quản lý trải nghiệm khách hàng, từ mua xe đến bảo dưỡng.
Đặc biệt, VinFast chăm chút mảng hậu mãi với chính sách bảo hành 10 năm, cứu hộ miễn phí và dịch vụ sửa chữa tận nhà. Với xe điện, VinFast còn tách chi phí thuê pin và cung cấp gói bảo dưỡng riêng, giúp khách hàng tiết kiệm và gắn bó lâu dài. Cách làm này không chỉ tạo niềm tin mà còn đảm bảo dòng tiền ổn định cho hãng.
- THACO: Đa Thương Hiệu, Phủ Sóng Toàn Quốc
THACO sản xuất và phân phối nhiều thương hiệu như Kia, Mazda, Peugeot, BMW. Khác với VinFast, THACO vẫn có đại lý nhưng tự xây dựng các trung tâm bảo dưỡng, phụ tùng và trường đào tạo kỹ thuật viên khắp cả nước.
THACO cũng tiên phong kết hợp bán xe với dịch vụ tài chính, bảo hiểm và hậu mãi ngay tại điểm bán. Nhờ mạng lưới rộng từ thành phố đến tỉnh lẻ, THACO đã giúp nhiều người Việt quen với việc bảo dưỡng chính hãng – điều từng rất khó với các đại lý nhỏ.
4. Cơ Hội và Thách Thức Phía Trước
Cơ Hội Rộng Mở
Thị trường hậu mãi ở Việt Nam còn nhiều tiềm năng.
- Tầng lớp trung lưu ngày càng đông, nhu cầu mua xe và sử dụng dịch vụ chuyên nghiệp tăng cao.
- Khách hàng trẻ và người mua xe trả góp rất chú trọng đến bảo hành, bảo dưỡng, bảo hiểm – tạo điều kiện cho các công ty phát triển hệ sinh thái dịch vụ.
VDSC nhận định các cổ phiếu như HAX, CTF, SVC – những công ty đang đầu tư mạnh vào hậu mãi – sẽ hưởng lợi lớn trong tương lai. Chuyển từ “bán xe” sang “bán dịch vụ” không chỉ tăng doanh thu mà còn giúp lợi nhuận ổn định hơn.
Thách Thức Cần Vượt Qua
Tuy nhiên, vẫn còn nhiều rào cản.
- Thị trường xe cũ phát triển chậm vì thủ tục đăng kiểm rườm rà, chi phí cao và khó kiểm tra lịch sử xe.
- Nhiều khách hàng chưa tin tưởng dịch vụ chính hãng do thói quen sửa xe ở gara nhỏ, giá rẻ nhưng thiếu chất lượng. Các công ty cần đầu tư vào xưởng sửa chữa hiện đại, đào tạo nhân viên và nâng cao trải nghiệm để thay đổi suy nghĩ này.
5. Kết Luận: Một Kỷ Nguyên Mới Cho Ngành Ô Tô
Ngành ô tô Việt Nam đang bước vào giai đoạn mới, nơi thành công không chỉ đo bằng số xe bán ra mà còn qua chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của khách hàng. VinFast và THACO, với chiến lược xây dựng hệ sinh thái từ sản xuất đến hậu mãi, đang dẫn đầu xu hướng này. Các công ty như Haxaco, City Auto cũng không đứng ngoài cuộc, tích cực mở rộng mảng dịch vụ để bắt kịp.
Với tiềm năng thị trường còn lớn và nhu cầu ngày càng cao, ngành ô tô Việt Nam có cơ hội vươn xa, sánh vai với các nước trong khu vực. Cuộc chơi giờ đây là tạo ra giá trị lâu dài, và những doanh nghiệp tiên phong như VinFast, THACO đang đặt nền móng vững chắc cho tương lai.
Xem tóm tắt tại đây!
