Tập đoàn Hòa Phát (HPG) đang thực hiện bước chuyển mình chiến lược khi chuyển toàn bộ cổ tức năm 2024 sang hình thức cổ phiếu và đầu tư 43.000 tỷ đồng vào nhà máy thép ray chất lượng cao đầu tiên tại Việt Nam. Động thái này không chỉ phản ánh tầm nhìn dài hạn của doanh nghiệp trong bối cảnh áp lực thuế quan từ Mỹ, mà còn mở ra cơ hội lớn cho ngành đường sắt và hạ tầng quốc gia.
Điều Chỉnh Cổ Tức: Bảo Toàn Vốn Trước Biến Động
Ngày 8/4/2025, Hội đồng quản trị Hòa Phát đề xuất chi trả 20% cổ tức năm 2024 bằng cổ phiếu, thay vì kế hoạch ban đầu gồm 5% tiền mặt và 15% cổ phiếu. Quyết định được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố mức thuế 46% lên 90% hàng hóa Việt Nam, khiến thị trường chứng khoán chao đảo. Việc giữ lại 3.200 tỷ đồng tiền mặt giúp HPG duy trì thanh khoản an toàn (hệ số 2.1), đồng thời bảo toàn nguồn lực cho dự án thép ray.
Ông Trần Đình Long, Chủ tịch HĐQT, nhấn mạnh: “Trong bối cảnh thương mại toàn cầu bất ổn, ưu tiên nguồn lực cho dự án cốt lõi là yếu tố sống còn để giữ vững vị thế dẫn đầu ngành thép.”
Nhà Máy Thép Ray: Đột Phá Công Nghệ
- Dự án nhà máy thép ray tại Dung Quất, Quảng Ngãi, với vốn đầu tư 43.000 tỷ đồng, dự kiến khởi công cuối tháng 4/2025.
- Trang bị công nghệ từ Danieli và SMS Group (Đức), nhà máy sản xuất thanh ray dài 100m đạt chuẩn UIC 60 châu Âu, đáp ứng nhu cầu đường sắt cao tốc và đô thị.
- Công suất 28,7 triệu mét ray/năm sẽ đáp ứng 100% nhu cầu tuyến Bắc – Nam và 70% đường sắt đô thị.
Hòa Phát đã làm chủ công nghệ thép lỏng tinh khiết 99,98%, đảm bảo độ bền kéo đứt tối thiểu 880 MPa – yếu tố then chốt cho sản phẩm chất lượng cao. Đây là bước đột phá đưa Việt Nam thoát khỏi phụ thuộc nhập khẩu thép đặc chủng.
Tác Động Chiến Lược Đến Ngành Đường Sắt
Dự án mang ý nghĩa lớn khi Chính phủ đẩy mạnh hạ tầng giao thông. Tuyến đường sắt cao tốc Bắc – Nam (1.541km) cần 1,54 triệu tấn thép ray, tương đương 2,1 tỷ USD nếu nhập khẩu.
Hòa Phát cam kết cung cấp thép ray rẻ hơn 12-15% so với hàng Nhật Bản, Hàn Quốc, và rút ngắn giao hàng từ 6 tháng xuống 45 ngày. Ông Long cho biết: “Chúng tôi đã chuẩn bị 10 triệu tấn quặng sắt từ Thạch Khê, đủ cho 30 năm hoạt động.”
Triển Vọng và Thách Thức
Dự án hứa hẹn lợi nhuận hấp dẫn với thị trường thép đường sắt 42 tỷ USD giai đoạn 2025-2035 (28 triệu tấn). Chính phủ đặt mục tiêu hoàn thành 580km đường sắt đô thị và 1.200km cao tốc trước 2035, tạo động lực tăng trưởng dài hạn.
Tuy nhiên, Công ty Chứng khoán VPBank (VPS) cảnh báo: nếu chỉ đạt 50% công suất trong 3 năm đầu do tiến độ dự án chậm, ROE có thể giảm từ 18% xuống 9,5%.
Kết Luận: Tái Định Vị Ngành Thép Việt Nam
Đầu tư vào thép ray là bước đi táo bạo của Hòa Phát, mở ra cơ hội giảm nhập khẩu thép đặc chủng từ 95% xuống 40% vào 2030, đồng thời xây dựng chuỗi cung ứng nội địa cho đường sắt. Với lợi thế công nghệ và quy mô, HPG có tiềm năng trở thành nhà cung cấp thép ray hàng đầu Đông Nam Á. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần quản trị rủi ro chặt chẽ trước biến động thương mại và cạnh tranh quốc tế để biến cơ hội lịch sử này thành hiện thực.
