Hệ thống giao dịch KRX, dự kiến chính thức vận hành vào quý II/2025, được kỳ vọng sẽ tạo bước ngoặt cho thị trường chứng khoán Việt Nam, đặc biệt trong việc nâng cao thanh khoản và tăng sức cạnh tranh toàn cầu. Theo ông Lee Dong Won, Giám đốc Khối Công nghệ tại Mirae Asset (MASVN), thanh khoản thị trường có thể tăng gấp 2-3 lần nhờ các tính năng như giao dịch T+0, bán khống và hợp đồng quyền chọn. Đây là bước tiến quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu nâng hạng từ “Frontier” lên “Emerging” theo tiêu chí của FTSE Russell.
I. Hành Trình Phát Triển Hệ Thống KRX
Hệ thống KRX, được chuyển giao từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc cho HoSE từ năm 2012, đã trải qua 13 năm chuẩn bị với nhiều lần trì hoãn do khó khăn kỹ thuật. Đến tháng 3/2023, KRX bắt đầu thử nghiệm toàn diện các tính năng cốt lõi như T+0 và bán khống.
Với tốc độ xử lý 3-5 triệu lệnh/giây (gấp 10 lần hệ thống cũ), chu kỳ thanh toán linh hoạt (T+0, T+1) và các sản phẩm phái sinh mới, KRX hứa hẹn mang lại sự đột phá về công nghệ và hiệu quả giao dịch.
II. Cơ Hội Tăng Thanh Khoản Từ KRX
2.1. Giao dịch T+0 – Động lực cho vòng quay vốn:
Theo ASEAN Securities, T+0 cho phép mua bán chứng khoán trong ngày, loại bỏ thời gian chờ 2,5 ngày hiện tại. Điều này đặc biệt thu hút nhóm nhà đầu tư lướt sóng, chiếm 30-40% giao dịch thị trường. Kinh nghiệm từ Hàn Quốc cho thấy T+0 có thể tăng thanh khoản 45-50% trong năm đầu. Tại Việt Nam, giá trị giao dịch mỗi phiên có thể đạt 30.000-45.000 tỷ đồng, so với mức trung bình 15.000 tỷ đồng hiện nay.
2.2. Bán khống và quyền chọn – Cân bằng thị trường:
Bán khống giúp nhà đầu tư kiếm lợi nhuận từ xu hướng giảm giá, đồng thời giảm bong bóng định giá. Ông Lee Dong Won nhấn mạnh đây là công cụ thiết yếu tại các thị trường phát triển, đảm bảo thanh khoản ổn định. Hợp đồng quyền chọn, trong khi đó, dự kiến thu hút các quỹ đầu tư định lượng, vốn chiếm 25-30% giao dịch tại Mỹ và Hàn Quốc, mở rộng cơ hội cho nhà đầu tư tổ chức.
2.3. Chính sách hỗ trợ vốn ngoại:
Kết hợp với cơ chế Non-prefunding (mua chứng khoán không cần ký quỹ trước), KRX giúp tháo gỡ rào cản cho nhà đầu tư nước ngoài. Tính đến tháng 3/2025, khối ngoại đã mua ròng 4.500 tỷ đồng, tập trung vào các mã blue-chip như VHM và VIC.
- Vai Trò Công Nghệ AI Trong Hỗ Trợ Giao Dịch
Mirae Asset đã tích hợp AI vào ứng dụng M-Stock với các tính năng như AI Insight (dự báo xu hướng), AI News (tổng hợp tin tức cá nhân hóa) và AI Chatbot (hỗ trợ 24/7). Công nghệ này giảm 40% thời gian ra quyết định và tăng độ chính xác dự báo lên 35%. Giao diện “3C” (Clear – Convenient – Cutting Edge) tối ưu trải nghiệm người dùng với thiết kế tối giản, bảo mật blockchain và cá nhân hóa thông tin, giúp nhà đầu tư phản ứng nhanh hơn với biến động thị trường.
III. Thách Thức Kèm Theo Cơ Hội
- Rủi ro kỹ thuật và nhân lực:
Dù trải qua 5 đợt kiểm thử, KRX vẫn đối mặt nguy cơ nghẽn hệ thống khi giao dịch tăng đột biến. Sự cố tháng 2/2025, khiến 3 công ty chứng khoán tạm dừng giao dịch 2 giờ, cho thấy cần cải thiện khả năng chịu tải. Ngoài ra, chỉ 60% nhân viên môi giới được đào tạo đầy đủ về phái sinh, tiềm ẩn nguy cơ sai sót trong tư vấn.
- Biến động toàn cầu:
Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung và lạm phát tại châu Âu có thể khiến dòng vốn ngoại rút đi. VNDirect dự báo VN-Index có thể giảm 10-15% nếu Fed tăng lãi suất thêm 0,5 điểm vào quý III/2025. Điều này đòi hỏi cơ chế phòng vệ hiệu quả, nhất là khi vốn ngoại chiếm 25% vốn hóa thị trường.
IV. Triển Vọng Nâng Hạng Và Định Hướng Tương Lai
KRX giúp Việt Nam đáp ứng tiêu chí chu kỳ thanh toán (DVP) – điều kiện cuối cùng để nâng hạng lên “Secondary Emerging” theo FTSE Russell. Nếu thành công, thị trường có thể thu hút thêm 3-5 tỷ USD từ các quỹ chỉ số toàn cầu.
HoSE đặt mục tiêu vốn hóa đạt 150% GDP (1.500 tỷ USD) vào 2030 thông qua mở rộng niêm yết doanh nghiệp công nghệ, năng lượng tái tạo, phát triển trái phiếu doanh nghiệp (đạt 30% thị phần ASEAN vào 2026) và liên thông với các sàn Singapore, Thái Lan.
V. Kết Luận: Cân Bằng Cơ Hội Và Thận Trọng
Hệ thống KRX không chỉ nâng cao thanh khoản mà còn củng cố vị thế của thị trường chứng khoán Việt Nam như một kênh huy động vốn hiệu quả. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa tiềm năng, cần đồng bộ hạ tầng công nghệ, nâng cao năng lực quản trị rủi ro và thu hút nhà đầu tư tổ chức. Các công ty chứng khoán như Mirae Asset cần đẩy mạnh ứng dụng AI và đào tạo nhân sự, phối hợp với cơ quan quản lý để đảm bảo quá trình chuyển đổi suôn sẻ, biến KRX thành động lực tăng trưởng bền vững cho thị trường.
