1. DeepSeek và cuộc cách mạng AI chi phí thấp
Công ty trí tuệ nhân tạo DeepSeek được thành lập vào năm 2023 tại thành phố Hàng Châu, Trung Quốc. Người sáng lập công ty này là Lương Văn Phong, sinh năm 1985, tốt nghiệp cử nhân và thạc sĩ ngành kỹ thuật điện tử và thông tin tại Đại học Chiết Giang.
Ngày 10/1/2025, DeepSeek ra mắt chatbot miễn phí DeepSeek-R1, và chỉ trong chưa đầy một tháng, ứng dụng này đã vượt qua ChatGPT, trở thành ứng dụng miễn phí được tải xuống nhiều nhất trên iOS tại Mỹ vào ngày 27/1.
2. Chi phí phát triển thấp nhưng hiệu suất cao
DeepSeek đã huấn luyện mô hình AI với chỉ 2.000 chip Nvidia kém tiên tiến hơn, hoàn thành trong chưa đầy hai tháng với chi phí khoảng 6 triệu USD – thấp hơn đáng kể so với OpenAI hay Meta, vốn cần 16.000 chip Nvidia A100/H100 với chi phí hàng tỷ USD. Điểm khiến DeepSeek gây kinh ngạc nhất đó là mô hình AI này chỉ mất 6 triệu USD để xây dựng và vận hành, trong khi các hãng công nghệ của Mỹ đang chi ra hàng trăm, thậm chí hàng tỷ đô la để phát triển và vận hành mô hình AI của riêng họ.
Mô hình DeepSeek-R1 đạt hiệu suất tương đương OpenAI o1 nhưng với chi phí thấp hơn 20-50 lần, buộc OpenAI phải đẩy nhanh tốc độ ra mắt sản phẩm mới để duy trì lợi thế cạnh tranh.
3. Sự xuất hiện của DeepSeek ảnh hưởng thế nào đến các hãng công nghệ Mỹ?
3.1. Tác động đến thị trường tài chính
Sự xuất hiện của DeepSeek đã tạo ra một cơn địa chấn trong giới đầu tư. Khi các nhà đầu tư Mỹ nhận ra tiềm năng cạnh tranh mạnh mẽ của DeepSeek, chỉ số Nasdaq mất 1.000 tỷ USD giá trị chỉ trong một ngày. Cổ phiếu Nvidia giảm 17%, trong khi Google và Microsoft cũng chứng kiến mức sụt giảm đáng kể.
Điều này đặt ra câu hỏi về mức độ phụ thuộc của thị trường chứng khoán Mỹ vào các công ty công nghệ lớn. Bảy “gã khổng lồ” – Apple, Microsoft, Amazon, Alphabet, Meta, Nvidia và Tesla – hiện chiếm một phần ba giá trị S&P 500, khiến thị trường dễ bị tổn thương trước những cú sốc như thế này.
3.2. Tác động đến ngành công nghệ
Trong khi Nvidia cố gắng trấn an thị trường bằng cách nhấn mạnh rằng sự thành công của DeepSeek vẫn chứng minh được giá trị của chip do họ sản xuất, giới phân tích cho rằng điều này có thể dẫn đến sự thay đổi lớn trong cơ cấu ngành AI.
Trước làn sóng bán tháo cổ phiếu công nghệ tại Mỹ sau sự xuất hiện của DeepSeek, Tổng thống Donald Trump đã lên tiếng cảnh báo.
“Sự ra mắt của DeepSeek AI từ Trung Quốc là một hồi chuông cảnh tỉnh cho ngành công nghệ Mỹ. Chúng ta cần tập trung cao độ để duy trì lợi thế cạnh tranh,” ông Trump nhấn mạnh trong chuyến công du đến bang Florida ngày 27/1.
3.3. Ảnh hưởng đến chính sách và địa chính trị AI
Washington gần đây đã siết chặt các quy định nhằm hạn chế Trung Quốc tiếp cận công nghệ AI và chip tiên tiến. Tuy nhiên, nếu DeepSeek có thể phát triển một mô hình AI mạnh mẽ mà không cần đến các chip cao cấp nhất của Nvidia, điều này có thể khiến các lệnh cấm trở nên kém hiệu quả và buộc chính quyền Mỹ phải xem xét lại chiến lược của mình.
Mặt khác, chính quyền Mỹ có thể phản ứng bằng cách gia tăng áp lực lên Trung Quốc thông qua các biện pháp hạn chế mạnh mẽ hơn. Điều này sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ ngành công nghệ và có thể làm gia tăng căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
4. Kết luận
DeepSeek đang định hình lại ngành AI với mô hình phát triển mạnh mẽ nhưng chi phí thấp, thách thức chiến lược đầu tư khổng lồ của các công ty Mỹ. Nếu cách tiếp cận này được nhân rộng, nó có thể mở đường cho nhiều công ty nhỏ tham gia thị trường, làm lung lay vị thế độc quyền của OpenAI, Google và thậm chí cả Mỹ trong lĩnh vực AI.
